Osoby

ZDZISŁAW SALABURSKI urodził się 3 lipca 1922 roku w Częstochowie. Tam uczęszczał do klasy "g" gimnazjum im. R. Traugutta. Maturę zdał w 1939 roku. W czasie okupacji niemieckiej podjął prywatną naukę malarstwa i rysunku u Zdzisława Kałędkiewicza, uczył się również malarstwa w krakowskiej Kunstgewerbeschule, pod kierunkiem prof. Fryderyka Pautscha. W 1945 roku zaczął pracować jako scenograf teatralny. Równocześnie zadebiutował w Jasiu u raju bram Mariana Hemara w Teatrze Miejskim w Częstochowie. Rok później zdał eksternistyczny egzamin aktorski przed Komisją Związku Artystów Scen Polskich, uzyskując uprawnienia do wykonywania zawodu aktora.
Początkowo grał w Teatrze Ziemi Pomorskiej w Toruniu. W roku 1947 występował w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi. Lata 1948-1955 spędził w Poznaniu, gdzie grał w Teatrach Polskim i Nowym. W roku 1956 był aktorem Starego Teatru w Krakowie. Od roku 1957 występował w teatrach warszawskich: Ludowym i Narodowym. Jedną z ostatnich ról, lichwiarza Procentowicza, zagrał w Szkole obmowy Bogusławskiego. Pracę w teatrze porzucił w roku 1961, poświęcając się głównie malarstwu. Sporadycznie jako reżyser współpracował z amatorskim teatrem w Zakopanem.
Współpracował z Polskim Radiem, m.in. jako Narrator w Hrabinie Maricy (1954) w radiowym przeniesieniu spektaklu Teatru Muzycznego w reżyserii Władysława Krzemińskiego i Iwo Galla.
Od początku lat sześćdziesiątych związał się z Telewizją Polską. Gościnnie grywał w poniedziałkowym Teatrze Telewizji oraz w Teatrach Sensacji i w "Kobrach", m.in. Prowokatora w Dziejach jednego pocisku (1963), Profesora w Pożegnaniach (1964), Pana w Pierścieniu wielkiej damy (1965), Garry'ego w Pułapce na królika (1968), Eissena w Akcji "Szarotka" (1977), Ropera w Ptaku, który może zginąć (1978) oraz w mniejszych rolach w Miasteczku zamkniętym (1963), Ziemi przypisany (1963), Pomyłka, proszę się wyłączyć (1966), Generale Adamowie (1967), Królu (1968), Kim jesteś, kochanie (1978). W 1964 roku wystąpił jako urzędnik Totalizatora Sportowego w pierwszym polskim serialu telewizyjnym, Barbara i Jan (odc. 2 Główna wygrana). Odtąd jeszcze kilkakrotnie grywał w serialach: w Powrocie doktora von Kniprode (kontynuacja serialu Podziemny front - 1965), oficera niemieckiego w Kolumbach (odc. 1 Śmierć po raz pierwszy), żołnierza rosyjskiego w Odejściach, powrotach (odc. 2 Być żołnierzem - 1972), austriackiego myśliwego w Ile jest życia (odc. 6 Nauka chodzenia - 1974). Najlepiej dał się zapamiętać w roli bezwzględnego oficera gestapo przesłuchującego nauczyciela tańca Fabiankiewicza (Z. Maklakiewicz) w serialu Polskie drogi (odc. 7 Lekcja poloneza - 1977). Ponadto wystąpił jako dziennikarz podający się za przedstawiciela Komitetu Obywatelskiego dla Niesienia Pomocy Byłym Więźniom Politycznym w filmie J. Majewskiego Sprawa Gorgonowej (1977).
Od lat sześćdziesiątych związał się z warszawskim Studiem Opracowań Filmów. Był jednym z najlepiej rozpoznawanych głosów polskiego dubbingu. Pod okiem Zofii Dybowskiej-Aleksandrowicz, Marii Olejniczak, Henryki Biedrzyckiej, Jerzego Twardowskiego, Tomasza Listkiewicza stworzył w polskich wersjach językowych wiele niezapomnianych kreacji.
Wielką pasją aktora było malarstwo. Od chwili debiutu na wystawie związkowej ZPAP w Częstochowie w roku 1945, brał udział w wielu wystawach zarówno w kraju, jak i za granicą. Od 1957 roku był członkiem ZPAP oddziału warszawskiego. Należał do "Grupy 57" skupionej przy Galerii Sztuki Nowoczesnej "Krzywe Koło". Interesował się taszyzmem. Uprawiał malarstwo sztalugowe, charakteryzujące się wyrafinowanym kolorytem, dynamiką formy i plastycznością materii. Jego najczęściej sporych rozmiarów abstrakcyjne kompozycje cieszyły się dużym uznaniem. Wystawiane na aukcjach obrazy osiągały ceny do kilku tysięcy dolarów.
Zdzisław Salaburski zmarł 13 lipca 2006 roku po długiej i ciężkiej chorobie. Aktor został pochowany 20 lipca w Warszawie. Praca w dubbingu (wybrane role) 1965 - Czterdzieści minut przed świtem 1967 - Dziesięciu małych Indian 1968 - Testament Agi 1969 - Biały pokój 1969 - Każdemu swoje 1969 - Strzał w ciemności 1969 - Winnetou i król nafty 1970 - Kremlowskie kuranty 1970 - Ósmy 1970 - Profesor zbrodni 1970 - Winnetou wśród Sępów 1970 - Włoch w Argentynie 1970 - Zbrodnia i kara 1971 - Elżbieta, królowa Anglii (rola: Bedingfield ) - serial TV 1971 - Winnetou w Dolinie Śmierci 1972 - Lala 1972 - Wódz Seminolów 1974 - Prywatny detektyw 1975 - Zaklęte rewiry 1976 - Pogoda dla bogaczy - serial TV Autor noty biograficznej: Andrzej Androchowicz