Osoby

KLIMCZAK Celina Maria (30 V 1916 Kraków - 23 X 1977 Łódź), aktorka. Była córką Franciszka i Marii Klimczaków. W 1934 zdała w Krakowie maturę a w 1935 eksternistyczny egzamin aktorski. Zaangażowana do zespołu krak. T. im. Słowackiego, w sez. 1935/36 zagrała Lissę ("Stare wino szumi"), Nike spod Maratonu ("Noc listopadowa"), Zosię ("Kra­kowiacy i Górale"). Współpracowała też z T. Arty­stów Cricot: brała udział w przedstawieniu "Trójkąt i koło" wg "Niemego kanarka" (listopad 1937). W sez. 1937/38 występowała w T. Objazdowym Sa­morządów Woj. Białostockiego z siedzibą w Grod­nie (grała m.in. Alicję w "Jimie i Jill", Marylkę w "Pod zarządem przymusowym"), a w sez. 1938/39 w objazdowym T. Wołyńskim z siedzibą w Łucku. Podczas okupacji niem. mieszkała w Krakowie; bra­ła pryw. lekcje gry aktorskiej u J. Osterwy. W 1945-47 należała do zespołu T. im. Słowackiego (od sez. 1946/47 wspólnie z Starym T. pn. Miejskie T. Dramatyczne); grała tu m.in. Med ("Żeglarz"), "uchodziła za jedną ze zdolniejszych z młodego pokolenia" (W. Horzyca). Na sez. 1947/48 prze­niosła się do T. Polskiego w Bydgoszczy (grała m.in. Ksantypę w "Obronie Ksantypy", Bertę w "Świerszczu za kominem"). W sez. 1948/49 grała w T. Ziemi Pomorskiej w Toruniu, m.in. Rainę ("Żołnierz i bohater"), Krystynę ("Kobieta we mgle"). W 1949-59 była w T. Powszechnym w Łodzi; do najwybitniejszych jej ról w tym teatrze należały: Gabriela ("Rozbitki"), Liesel ("Niemcy"), Hanka ("Mo­ralność pani Dulskiej"), tyt. w "Antygonie" J. Anouilha i w "Eugenii Grandet". Po opuszczeniu Łodzi, w sez. 1959/60 (do 31 XII) występowała w T. Nowym w Zabrzu (grała "Marię Stuart" w dramacie J. Słowa­ckiego), a w 1961-64 (do 25 V) w T. im. Siema-szkowej w Rzeszowie, gdzie zagrała swoje najcie­kawsze role, takie jak: Elwira ("Mąż i żona"), tyt. w "Medei", Magdalena ("Pierścień wielkiej damy") i Matylda von Zahnd ("Fizycy"). O tej ostatniej roli pisał J. Maśliński, że była znakomita, zagrana "szla­chetnymi środkami: doskonała naturalność i wiary­godność w ramach profesji lekarskiej, przewaga intelektualna nad otoczeniem, autentyczne przywią­zanie do sióstr - współpracownic i jakaś nie­uchwytna rezerwa myślowa, narastająca z biegiem sztuki. Ta psychologiczna (z dyskretnym zabarwie­niem rodzajowości) linia roli dała konsekwentnie w finałowym wybuchu radość osobistego wyzwo­lenia. To stara panna - kaleka triumfowała inte­lektualnie piękniejąc przy tym jak dzieweczka". W 1964 wróciła do Łodzi i do końca życia występo­wała w T. Nowym. Najważniejsze jej role z tego okresu to: Kasandra ("Trojanki"), Jadwiga ("Wicek i Wacek"), Pani Dobrójska ("Śluby panieńskie"), Pani Dyndalska ("Damy i huzary"), Brygida ("Wygnańcy"), Lady Bracknell ("Brat marnotrawny"), Valentowa ("Operetka"), Ekermanowa ("Egzamin"). Grała też w filmach pol. i w telewizji. Bibl.: Almanach 1977/78; Hist. filmu t. 3; J. Lau: Teau Artystów Cricot, Kraków 1967; Listy Horzycy, Warszawa 1991; Sto lat Starego Teatru; Szczublewski: Żywot Osterwy; T. Nowy w Łodzi; Kamena 1963 nr 23-24 (I. Maśliński); Afisze, programy, IS PAN; Akta (tu fot.), ZASP. Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech., IS PAN, MTWarszawa, ZASP. Film.: 1949 - Za wami pójdą inni (f.); 1952 - Pierwsze dni (f.); 1955 - Kariera (f.); Materiały - Archiwum TV Warszawa. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994