Osoby

JACHOWICZ Józef (2 marca 1928 Warta koło Sieradza – 27 lutego 2000 Poznań),

aktor. 

Był synem Antoniego Jachowicza i Michaliny z Jabłońskich, rodzice byli rzemieślnikami; mężem Kazimiery z domu Morawiec, suflerki. W 1948 ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Gabriela Narutowicza w Łodzi, a w 1953 Wydział Aktorski łódzkiej Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej. 

W sezonach 1953/54–1970/71 występował w Rzeszowie w Teatrze Ziemi Rzeszowskiej (od 1957 im. Siemaszkowej). Zagrał tu takie role, jak: Nieśmiałowski (Klub kawalerów, 1956); Pan Młody (Wesele), Gustaw (Bal złodziejaszków) – 1957; Jim (Zaklinacz deszczu, 1958), Sebastian (Wieczór Trzech Króli, 1961), Lelio (Bliźniaki z Wenecji, 1965); Maurycy (Lato w Nohant), Józef (Żywot Josepha) – 1966; Arturo Ui (Kariera Artura Ui, 1968; nagroda na VIII Rzeszowskich Spotkaniach Teatralnych w 1969). W sezonach 1971/72–1974/75 był aktorem Teatrów Dramatycznych w Szczecinie, gdzie wystąpił m.in. jako: Daum (Panna Maliczewska, 1972), Eugeniusz (Tango, 1974), Henryk (Wyszedł z domu, 1975). 

Od sezonu 1975/76 do końca życia należał do zespołu Teatru Polskiego w Poznaniu. Jego role z tego okresu to, m.in.: Hrabia (Derby w pałacu), Stary (Krzesła), Profesor (Operetka) – 1976; Głuchow (Słony Parów, 1977), Abraham Mlaskauer (Jan Maciej Karol Wścieklica, 1978), Teulier (Wilki, 1981), Wuj Albert (Proces, 1983), Bobriniec (Zmierzch, 1985), Ewader (Kurka wodna, 1988), Stary Aktor (Wyzwolenie, 1990), Gildenstern (Nawrócony w Jaffie, 1992); Święty Piotr (Kowal Malambo), Ojciec (Fernando Krapp napisał do mnie ten list) – 1997; Terezjasz (Antygona Sofoklesa, 1999). W latach 70. wystąpił w kilku spektaklach Teatru TV. 

Był aktorem znajdującym uznanie u recenzentów za trafne ujęcie powierzonych mu ról, a także za sprawność warsztatową. Chwalono zwłaszcza jego role charakterystyczne i charakterystyczno-komediowe, np. Hrabiego, którego zagrał „w sposób interesujący aktorsko i dowcipny” (Olgierd Błażewicz) czy Głuchowa, bo

skreślił barwną, soczystą i rodzajową postać – z dużym zresztą poczuciem humoru 

(Błażej Kusztelski).

Potrafił też, kiedy trzeba, przydać granym postaciom rysów dramatycznych, jak np. w Operetce, gdzie

stworzył postać prawdziwie tragicznego, a przy tym groteskowego w całym swym charakterze profesora 

(Olgierd Błażewicz).

Znakomite były jego role Żydów: Mlaskauera i Bobrińca, a także rola Starego Aktora. W Teatrze Polskim w Poznaniu 27 marca 1988 obchodził jubileusz 45-lecia pracy artystycznej. Fot. z Aleksandrem Błaszykiem. 

Bibliografia

Almanach 1999/2000; Pleśniarowicz: Kartki z dziejów; Sośnicki: 40 lat (il.); 125 lat T. Pol. w Poznaniu; T. Żukowski: Krystyna Feldman, albo Festiwal tysiąca i jednego epizodu, Poznań 2001 (il.); Gaz. Wielk. 2001 nr 14 (il.); Gaz. Zach. 1977 nr 271 (B. Kusztelski); Głos Wielk. 1976 nr 145 (O. Błażewicz); Tydzień 1976 nr 49 (O. Błażewicz); Akt zgonu 1318/2000, Arch. USC Poznań; Akta. T. Polski Poznań, ZASP (fot.); Programy i wycinki prasowe, IS PAN; Almanach 1944–59. 

Ikonografia

J. Sienkiewicz: J. jako Kasjo (Otello), rys., repr. Nowiny Rzesz. 1959 nr 3; Fot. – Bibl. Nar., Bibl. Raczyńskich Poznań, IS PAN, ITWarszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.