Osoby

WINTER Stefan (14 VIII 1908 Łódź - 20 VII 1973 Rzeszów), aktor, reżyser, dyrektor teatru. Byt synem Jana W. i Marianny z Wojtkiewiczów, mę­żem suflerki Marii Romualdy z Szubertów (ślub ok. 1944). Uczęszczał do gimn. w Łodzi i tam jeszcze przed maturą rozpoczął w 1926 współpracę z T. Popularnym, pocz. jako statysta i inspicjent potem jako aktor. W tym zespole pozostał do 1936. Później do 1939 występował w T. Miejskich w Łodzi. Podczas II wojny świat. pracował jako cieśla, nast. był wywieziony do obozu pracy w Chemnitz. Po powrocie do kraju w 1945 chorował. Od 1946 występował w T. Woj. Kieleckiego w Kielcach, W 1947-51 należał do zespołu T. Miejskiego w Białymstoku (później pn. T. im. Węgierki). Od pocz. 1952 grał i reżyserował w T. Ziemi Pomor­skiej w Bydgoszczy i Toruniu; od stycznia 1954 do 30 IX 1955 był kier. artyst. obu tych scen, a nast. do 30 IX 1958 tylko sceny bydgoskiej. Od 1 X 1958 do 31 VIII 1966 był dyr. i kier. artyst T. im. Siemaszkowej w Rzeszowie. Potem, ze względu na zły stan zdrowia, przeszedł na etat reżysera w tym samym teatrze, a od 1 IX 1972 do końca życia był tam już tylko jako aktor. Jubileusz trzydziestopięciolecia pracy obchodził 24 II 1961 grając rolę Doolittle'a ("Pigmalion"), a czterdziestopięciolecia - w 1971 w roli Jaskrowicza ("Grzech"). Według J. Pleśniarowicza "Każda z jego postaci scenicznych stwarzała portret określonego indywi­duum, portret sugestywny i przekonywający. Z upo­rem szukał dla swoich bohaterów motywacji w na­turze ludzkiej", Po 1945 grał role charakterystyczne, takie, jak: Spodek ("Sen nocy letniej"), Potapow ("Mo­skiewski charakter"), Łatka ("Dożywocie"), Nieszczastliwcew ("Las"), Orgon ("Świętoszek"), Stomil ("Tango"), Kapitan Nut ("Żeglarz"), Gospodarz ("Wesele"), Bułyczow ("Jegor Bułyczow i inni"), Pastor ("Profesja pani Warren"). Jako reżyser, zdaniem Pleśniarowicza, "Skupiając uwagę na propozycjach tekstu dążył do tego, by nadać mu - już w kształcie scenicznym - maksymalną czytelność; nośność i spoistość". Reżyserował m.in. takie przedstawienia jak: "Otello" (1955), "Zemsta" (1956), "Śmierć komiwojażera" (1961), "Wesele" (1964), "Żeglarz" (1972). Bibl.: Almanach 1972/73; Wroczyński: Pół wieku s. 281;Ilustr. Kur. Pol. 1954 nr 283 (il.); Profile 1973 nr 9 (il.);Widnokrąg 1969 nr 1 (wspomnienie W.), 1973 nr 31 (J.Pleśniarowicz; il.); Akta (tu fot.), ZASP; Programy, IS PAN. Ikon.: Fot. - IS PAN, ZASP. Nagrania: Role - Red. Dok. Inf. PR. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994