Osoby

JEZIERSKA Halina (17 marca 1919 Warszawa – 8 grudnia 1993 Warszawa),

aktorka. 

Była córką Władysława Jezierskiego i Stanisławy (Haliny) ze Słupczyńskich. Ukończyła ośmioklasowe Gimnazjum im. Słowackiego w Warszawie, potem przez dwa lata studiowała filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim. W 1937–39 była też słuchaczką studia aktorskiego dla młodzieży, tak zwanego Okopu, przy Instytucie Reduty i w 1939 asystentką reżysera przy wystawieniu Haneczki i ducha. Studia polonistyczne przerwała, by wstąpić w 1939 na Wydział Sztuki Aktorskiej Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej. W czasie II wojny światowej i okupacji niemieckiej była słuchaczką podziemnego Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej; pracowała też jako kelnerka w kawiarniach „U Elny Gistedt” i „U Aktorek”. W marcu 1945 zdała w Łodzi egzamin aktorski i została tu zaangażowana do Teatru Wojska Polskiego, gdzie pracowała (także w Teatrze Powszechnym Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego) do końca sezonu 1946/47. 

Od września 1947 do czerwca 1948 była aktorką Teatrów Miejskich w Częstochowie. W lipcu 1948 przyjechała do Warszawy i zaangażowała się do Teatru Klasycznego, w którym grała do końca jego działalności, to jest do lata 1949. Od września 1949 do stycznia 1950 pracowała w „Filmie Polskim” w Łodzi jako asystentka reżysera i aktorka. Do Warszawy, już na stałe, wróciła w lutym 1950. Na sezon 1950/51 zaangażowała się do Teatru Dzieci Warszawy, który od października 1950 nosił nazwę Teatr Nowej Warszawy. Na jego scenie grała do 1955; potem występowała w Teatrze Młodej Warszawy (1955–57), Teatrze Klasycznym (1958–72), a od 1 lutego 1972 do końca sezonu 1985/86 była aktorką Teatru Rozmaitości. Od 1 września 1986 odeszła na emeryturę; później choroba uniemożliwiła jej zawodową działalność. 

Wielokrotnie pełniła funkcję asystentki reżysera, także przy pracy nad przedstawieniami, w których sama nie grała, np. przy Mirandolinie (1967), Damie od Maxima (1968), Wiele hałasu o nic (1969). W 1971, w Teatrze im. Jaracza w Łodzi, z L. Komornickim reżyserowała Gwałtu, co się dzieje!. Często była angażowana do audycji w Polskim Radiu. W 1960–90 wystąpiła w kilkunastu spektaklach Teatru TV; zagrała też epizody w kilku filmach fabularnych i role w serialach telewizyjnych (Dyrektorzy, Doktor Murek, Dom). 

Debiutowała w Teatrze Wojska Polskiego jako Rózia w Dożywociu (14 kwietnia 1945); potem grała jeszcze w Łodzi takie role, jak; Zulma (Ostrożnie, świeżo malowane!, 1945), Liza (Niebieski lis, 1946), Duniaszka (Ożenek, 1947), Klara (Śluby panieńskie, 1947); w Częstochowie: Siostrzenica (Adwokat i róże, 1947), Raina (Żołnierz i bohater, 1948). W Warszawie w Teatrze Klasycznym były to np.: Edyta (Seans, 1948), Abigail (Szklanka wody, 1949), a w Teatrze Nowej Warszawy i Młodej Warszawy: Marusia (Poemat pedagogiczny, 1951), znowu Klara (Śluby panieńskie, 1953), Anulka (Farfurka królowej Bony, 1955), Mary (Diabeł na plebanii, 1957). Od czerwca 1956 do stycznia 1957, w roli Marianny Gassin, brała udział w przedstawieniach Szczęśliwych dni w warszawskim Teatrze Komedia (Sceny Klubowej Związku Zawodowego Pracowników Kultury). W drugim Teatrze Klasycznym występowała m.in. jako: Żona (Sto dni małżeństwa, 1961), Lidia Iwanowa (Mój przyjaciel Kola, 1961), Claire Floderer (Koncert Hermanna Bahra, 1965), Jenny (Taniec śmierci, 1967), Tecia (Dom otwarty, 1970); w Teatrze Rozmaitości: Grzybicha (Awans, 1974), Mawra (Martwe dusze, 1977), Tadrachowa (Moralność pani Dulskiej, 1982), Rumiancewa (Termopile polskie, 1982). 

Utalentowana, o dobrych warunkach (drobna, ładna, pełna wdzięku), pozostała użyteczną aktorką tak zwanego drugiego planu; nie powierzano jej większych zadań, w których mogłaby się wybić. Długo grała role młodych dziewcząt i potrafiła je trafnie różnicować. Dojrzałą kreacją, na którą zwrócili uwagę krytycy, była jej Etel Simon w Odkrytych kartach (1964):

Z trudnego zadania aktorka wywiązała się świetnie: uniknęła niebezpieczeństwa patosu, nie była zbyt pozytywna; środkami najprostszymi pokazała kobietę, jak inne, tyle że wolną od przesądów etyki obowiązującej w jej rodzinie 

(„Teatr”).

W środowisku teatralnym cieszyła się dużą sympatią, jako życzliwa i uczynna koleżanka. 

Bibliografia

Almanach 1993/94; Kaszyński: Teatr łódz.; Mrozińska: Karabin i maska (il.); Mrozińska: Trzy sezony; Osiński: Pamięć Reduty; O zespole Reduty; Sadowy; Wilski: Szkolnictwo; Gaz. Wyb. (Stołeczna) 1993 nr 288, 1998 nr 293 (il.); Pam. Teatr. 1995 z. 1–2  s. 117, 1997 z. 1–4 s. 374, 558, 1999 z. 3–4 s. 272; Teatr 1964 nr 8 s. 15 (M. Kasperowicz; il.); Życie Warsz. 1993 nr 288; Akt urodzenia nr I/15/411/1919 i zgonu nr V/3480/1993, Arch. USC Warszawa; Akta (fot.), ZASP; Programy i wycinki prasowe, IS PAN; Almanach 1944–59; www.filmpolski.pl 

Ikonografia

Fot. – IS PAN, ITWarszawa, NAC.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.