Osoby

Trwa wczytywanie

Andrzej Łapicki

ur. 11 listopada 1924, Ryga – zm. 21 lipca 2012, Warszawa

Absolwent słynnego warszawskiego gimnazjum im. Stefana Batorego. Brał udział w tajnym życiu teatralnym podczas okupacji (grał w konspiracyjnym przedstawieniu Posażnej jedynaczki Fredry-syna, w programach Teatru Żołnierskiego BIP-u Komendy Głównej AK). Debiutował w 1945 w Krakowie, gdzie Teatr Wojska Polskiego grał Wesele w reżyserii Jacka Woszczerowicza (statystował w III akcie z kosą). W zespole TWP w Łodzi pracował do roku 1948; potem był w Teatrze Kameralnym Erwina Axera, z którym przeniósł się do Warszawy w 1949. Na tej scenie (przemianowanej na Teatr Współczesny) pracował od roku 1958 do 1972, jako aktor i reżyser. W początkach aktorskiej kariery obsadzany był głównie w rolach amantów; sprawiały to jego atrakcyjne warunki zewnętrzne i nienaganne maniery (tytułowy Mariusz w sztuce Pagnola, Seweryn w Panu Damazym, Młodzieniec w Elektrze Giraudoux, Kalikst w Celestynie Rojasa). Przełomowe dla aktorstwa Łapickiego okazały się lata po Październiku 1956.

W Teatrze Współczesnym występował w nowym europejskim repertuarze (bliźniacy w Zaproszeniu do zamku Anouilha, 1956; Eisenring w Biedermannie i podpalaczach Frischa, 1959; George Bernard Shaw w Kochanym kłamcy Kilty’ego, 1961). Kreował też ciekawe wizerunki polskich inteligentów „z biografią wojenną” w realizacjach telewizyjnych (Andrzej w Jeziorze Bodeńskim Stanisława Dygata, 1959) i w filmach (Siwy w Powrocie Passendorfera, 1960; inteligent-konformista w Sposobie bycia Kazimierza Brandysa, 1965). Był aktorem Tadeusza Konwickiego (Pijak Pietuch w filmie Salto, 1965; Andrzej w Jak daleko stąd, jak blisko, 1971), a także Andrzeja Wajdy: w teatrze (Kurt w Play Strindberg Dürrenmatta na scenie Współczesnego, 1970) i w filmie (reżyser we Wszystko na sprzedaż,1968; Poeta w Weselu,1972). Od lat 70. coraz częściej zajmował się reżyserią, realizując najchętniej repertuar kameralny: klasykę polską (Skiz Zapolskiej – i rola Tola, 1967; Lekkomyślna siostra Perzyńskiego, 1971; W małym domku Rittnera w Teatrze TV 1970), jak również sztuki współczesne (Amerykański ideał Albeego; Lucy Crown Irvinga Shawa, Kłamstwo Bergmana w Teatrze Telewizji).

W latach 1972-1980 pracował w Teatrze Narodowym (i w Teatrze Małym) jako aktor i reżyser (Wygnańcy Joyce’a z popisową rolą Zofii Kucówny, Portret Doriana Graya Wilde’a z debiutem Krystyny Jandy, Ta Gabriela z Ireną Eichlerówną). W widowisku Adama Hanuszkiewicza pt. Trzy po trzy wg Fredry (1973) stworzył podwójną kreację: Majora i narratora/porte- parole Aleksandra Fredry, zachowując do obu postaci żartobliwy dystans, i swobodnie przechodząc z jednej w drugą. W czasie tzw. karnawału Solidarności, potem stanu wojennego, Łapicki zaangażował się w działalność opozycyjną, co znalazło odzwierciedlenie w jego pracy artystycznej. Wystąpił w legendarnej inscenizacji Jerzego Jarockiego Mord w katedrze; wyreżyserował Dwie głowy ptaka Władysława Terleckiego – ostatni spektakl warszawskiego Teatru Dramatycznego przed rozwiązaniem przez władze, stawiający pytania o granice zdrady i lojalności, a także realizmu politycznego (1982). Do prozy Władysława Terleckiego powrócił w Teatrze Polskim, z którym był związany w latach 1983-1989 (Krótka noc, sceniczna adaptacja powieści Spisek; Cyklop, powstały na podstawie opowiadania Władysława Terleckiego Drezno, 1989). Zwrot ku masce historii dyktowała chęć wypowiedzenia się w sprawach aktualnych; nowe warianty tej problematyki przyniosły realizacje dramatów innych autorów współczesnych: Lokaja Jerzego Rakowieckiego (1988), Sztuki konwersacji Kazimierza Brandysa (1988).

W latach osiemdziesiątych Łapicki reżyserował też Perzyńskiego, Rittnera (Wilki w nocy i rola Prokuratora, 1986), Zapolską, nie bacząc na zmieniające się teatralne mody. Z uporem powtarzał, że interesuje go interpretacja tekstu literackiego, czyli zanurzenie się w świecie wykreowanym przez autora, zgłębienie go i zrozumienie, a następnie przeniesienie na scenę, nie zaś aranżacja przez co rozumiał brutalne naginanie literatury do koncepcji reżysera. Mawiał, że „dobry reżyser to taki, którego w przedstawieniu nie widać”. Szczególnie wyrazistym świadectwem tych przekonań jest fredrowski dorobek Łapickiego, nazywanego „strażnikiem Fredry”. Wielokrotnie grał w jego komediach (Alfred w Pierwszej lepszej i Alfred w Mężu i żonie, Birbancki w Dożywociu, Czesław w Odludkach i poecie, Zdzisław w Pierwszej lepszej, Radost w Ślubach panieńskich) a także komedie Fredry reżyserował, starannie modelując ich wielostronny komizm, od słownego po sytuacyjny, i wydobywając walory wiersza. Finezyjne przedstawienie Ślubów panieńskich, które przygotował w Teatrze Polskim za dyrekcji Dejmka przeszło do historii sceny polskiej (1984). Zrealizował także inne komedie: Damy i huzary (1986) Mąż i żona, (1997), Zemsta (1998), ponownie Śluby panieńskie (1995), Intryga… (2000), a na koniec jednoaktówkę Z Przemyśla do Przeszowy, pod zmienionym tytułem EuroCity (2005).

W latach 80. Łapicki piastował kilka ważnych publicznych funkcji: rektora warszawskiej PWST, wybranego demokratycznie w pierwszych wolnych wyborach w dziejach tej uczelni (na dwie kadencje, od 1981 do 1987); a także posła na Sejm z listy „Solidarności” oraz przewodniczącego Komisji Kultury i Środków Przekazu. Był dwukrotnie prezesem ZASP-u, oddanym działaczem i rzecznikiem środowiska, jednym z najwybitniejszych w historii tego stowarzyszenia.

Barbara Osterloff

array(5) { ["current_page"]=> int(1) ["total_pages"]=> int(9) ["total_count"]=> int(157) ["number_of_photos"]=> int(415) ["photos"]=> array(18) { [0]=> array(2) { ["description"]=> string(179) "Biedermann i podpalacze, Teatr Telewizji, prem. 5 października 1964. Na zdjęciu: Czechowicz Mieczysław, Łapicki Andrzej, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/117577" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/136432.jpg" } [1]=> array(2) { ["description"]=> string(204) "Biedermann i podpalacze, Teatr Telewizji, prem. 5 października 1964. Na zdjęciu: Czechowicz Mieczysław, Łapicki Andrzej, Pawlikowski Mieczysław, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/117578" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/136433.jpg" } [2]=> array(2) { ["description"]=> string(225) "Biedermann i podpalacze, Teatr Telewizji, prem. 5 października 1964. Na zdjęciu: Pawlikowski Mieczysław, Łapicki Andrzej, Ludwiżanka Barbara, Czechowicz Mieczysław, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/117579" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/136434.jpg" } [3]=> array(2) { ["description"]=> string(179) "Biedermann i podpalacze, Teatr Telewizji, prem. 5 października 1964. Na zdjęciu: Czechowicz Mieczysław, Łapicki Andrzej, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/117584" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/136439.jpg" } [4]=> array(2) { ["description"]=> string(180) "Biedermann i podpalacze, Teatr Telewizji, prem. 5 października 1964. Na zdjęciu: Łapicki Andrzej, Pawlikowski Mieczysław, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/117585" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/136440.jpg" } [5]=> array(2) { ["description"]=> string(204) "Biedermann i podpalacze, Teatr Telewizji, prem. 5 października 1964. Na zdjęciu: Pawlikowski Mieczysław, Czechowicz Mieczysław, Łapicki Andrzej, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/117586" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/136441.jpg" } [6]=> array(2) { ["description"]=> string(192) "Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera, Warszawa, prem. 6 lutego 1995. Na zdjęciu: Łapicki Andrzej, fot. Pajchel Renata, sygn. IT/T/150268" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/169639.jpg" } [7]=> array(2) { ["description"]=> string(192) "Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera, Warszawa, prem. 6 lutego 1995. Na zdjęciu: Łapicki Andrzej, fot. Pajchel Renata, sygn. IT/T/150269" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/169640.jpg" } [8]=> array(2) { ["description"]=> string(237) "Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera, Warszawa, prem. 6 lutego 1995. Na zdjęciu: Sieńczyłło Justyna, Łapicki Andrzej, Dubrawska Mirosława, fot. Pajchel Renata, sygn. IT/T/150270" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/169642.jpg" } [9]=> array(2) { ["description"]=> string(210) "Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera, Warszawa, prem. 6 lutego 1995. Na zdjęciu: Łapicki Andrzej, Kozłowski Piotr, fot. Pajchel Renata, sygn. IT/T/150272" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/169644.jpg" } [10]=> array(2) { ["description"]=> string(189) "Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera, Warszawa, prem. 6 lutego 1995. Na zdjęciu: Kozłowski Piotr, Łapicki Andrzej, sygn. IT/T/150273" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/169645.jpg" } [11]=> array(2) { ["description"]=> string(214) "Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera, Warszawa, prem. 6 lutego 1995. Na zdjęciu: Łapicki Andrzej, Dubrawska Mirosława, fot. Pajchel Renata, sygn. IT/T/150274" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/169646.jpg" } [12]=> array(2) { ["description"]=> string(236) "Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera, Warszawa, prem. 6 lutego 1995. Na zdjęciu: Łapicki Andrzej, Królikowski Rafał, Sieńczyłło Justyna, fot. Pajchel Renata, sygn. IT/T/150275" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/169647.jpg" } [13]=> array(2) { ["description"]=> string(296) "Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera, Warszawa, prem. 6 lutego 1995. Na zdjęciu: Sieńczyłło Justyna, Dubrawska Mirosława, Królikowski Rafał, Ścibakówna Beata, Łapicki Andrzej, Kozłowski Piotr, fot. Pajchel Renata, sygn. IT/T/150277" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/169649.jpg" } [14]=> array(2) { ["description"]=> string(296) "Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera, Warszawa, prem. 6 lutego 1995. Na zdjęciu: Kozłowski Piotr, Dubrawska Mirosława, Ścibakówna Beata, Łapicki Andrzej, Sieńczyłło Justyna, Królikowski Rafał, fot. Pajchel Renata, sygn. IT/T/150278" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/169650.jpg" } [15]=> array(2) { ["description"]=> string(296) "Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera, Warszawa, prem. 6 lutego 1995. Na zdjęciu: Dubrawska Mirosława, Ścibakówna Beata, Sieńczyłło Justyna, Łapicki Andrzej, Kozłowski Piotr, Królikowski Rafał, fot. Pajchel Renata, sygn. IT/T/150279" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/169651.jpg" } [16]=> array(2) { ["description"]=> string(214) "Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera, Warszawa, prem. 6 lutego 1995. Na zdjęciu: Dubrawska Mirosława, Łapicki Andrzej, fot. Pajchel Renata, sygn. IT/T/150288" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/169660.jpg" } [17]=> array(2) { ["description"]=> string(212) "Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera, Warszawa, prem. 6 lutego 1995. Na zdjęciu: Ścibakówna Beata, Łapicki Andrzej, fot. Pajchel Renata, sygn. IT/T/150289" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/169661.jpg" } } }
415 zdjęć w zbiorach :+

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji