Osoby

MAY ANDRZEJ (1934-1997) - aktor teatralny i filmowy, reżyser, pedagog, dyrektor teatru; urodził się 3 III 1934 w Kaliszu. Podczas wojny wraz z rodziną opuścił Kalisz. Do miasta powrócił po jego wyzwoleniu i zamieszkał przy ul. Harcerskiej. Uczęszczał do szkoły podstawowej Repphana przy ul. Polnej, a w latach 1950-53 do Liceum Ogólnokształcącego TPD (d. Gimnazjum i Liceum im. T. Kościuszki). Jako przyszły aktor nie zdradzał swoich zainteresowań teatrem. Nie należał do uczniów udzielających się artystycznie, był za to aktywnym działaczem społecznym. Od 8. klasy pełnił funkcję Sekretarza Zarządu Szkolnego ZMP. Studia aktorskie ukończył w łódzkiej PWST w roku akademickim 1957/58.
Kolejno aktor Teatru Klasycznego w Warszawie (sez. 1958/59), Bałtyckiego Teatru Dramatycznego w Koszalinie (1959-62) oraz Teatrów Dramatycznych Szczecina. (sez. 1962/63). Tu m.in. zagrał Fortynbrasa w Hamlecie Szekspira.
W 1963 wyjechał do Łodzi, gdzie prawie przez dwadzieścia lat (do 1981) grał w Teatrze Nowym u K. Dejmka, W. Zatorskiego, T. Minca. W tym okresie stworzył kilka bardzo interesujących kreacji, m.in. Kordiana w dramacie Słowackiego, Księcia w Życie jest snem Calderona, Kuzynka w W małym dworku Witkiewicza, Don Juana w sztuce Moliera. Grał także w Watzlawie i Garbusie Mrożka, Idiocie Dostojewskiego, Rewizorze Gogola, Kordianie Słowackiego. Okres łódzki uznano za najlepszy w całej karierze aktorskiej Maya. W latach 1969-81 był także wykładowcą na Wydziale Aktorskim PWSFTViT.
Przez dwa lata (1981-83) kierował Teatrem Dramatycznym w Elblągu. Od 1983 w Szczecinie, gdzie objął posadę dyrektora i kierownika artystycznego Teatru Polskiego. Przez pewien czas obie sceny prowadził równocześnie. Do najciekawszych kreacji na szczecińskiej scenie należy zaliczyć: Łopachina w Wiśniowym Sadzie Czechowa, Fikalskiego w Domu otwartym Bałuckiego. Wyreżyserował, m. in. Szachy Grochowiaka, Idiotę Dostojewskiego i Don Kiszota Bąka. Współpracował także z lokalnym ośrodkiem TVP, reżyserując 2 spektakle teatralne.
Niemal od początku swojej działalności artystycznej związał się z filmem polskim. Znakomite warunki zewnętrzne - przystojny wysoki blondyn o szlachetnych rysach i postawie - natychmiast uplasowały go w gronie chętnie obsadzanych aktorów. Najczęściej grywał ludzi prawych, szlachetnych, często w konflikcie z otoczeniem i z sobą samym. W 1958 zadebiutował rolą "Czarnego" w Zamachu J. Passendorfera. Na początku kariery filmowej grał także u K. Kutza (Sypniewski w Krzyż Walecznych, Piotr w Ludzie z pociągu). W Zaduszkach Konwickiego (1961) zagrał "Satyra", młodego żołnierza oddziału NSZ, będącego w konflikcie ze swoim dowódcą "Derkaczem", granym także przez kaliszanina, M. Voita. W cyklu nowel opartych na światowej klasyce, zrealizowanych pod koniec lat sześćdziesiątych przez TVP, zagrał romantycznych młodzieńców, m.in. u A. Żuławskiego (Mucjusz w Pieśń triumfującej miłości) i J. Zarzyckiego (Gaston Rousset w Zmartwychwstanie Offlanda). W 1978 stworzył kreację swego życia, Stanisława Połanieckiego w serialu Rodzina Połanieckich J. Rybkowskiego. Wystąpił w ponad 20 filmach fabularnych, telewizyjnych i w serialach.
W rodzinne strony powrócił na krótko w latach osiemdziesiątych w związku z realizacją serialu Republika Ostrowska Z. Kuźmińskiego. Potem grywał wyłącznie w teatrze. Do śmierci pracował na deskach teatrów Szczecina.
Był laureatem wielu nagród na festiwalach teatralnych w rodzinnym Kaliszu i w Toruniu. W 1976 został uhonorowany "Srebrnym Pierścieniem" za najwybitniejszą rolę na scenach w Łodzi. Zasłużony Działacz Kultury (1973).
Zmarł po długiej chorobie 7 XII 1993. Pochowany na szczecińskim Cmentarzu Centralnym Bibliografia: Androchowicz A., Filmowe kariery kaliszan, "Rocznik Kaliski" t. XXXI, Kalisz 2005; Encyklopedia Szczecina, Szczecin 1999; Leksykon polskich filmów fabularnych (red Słodowski J.), Warszawa 1997; Lewandowski J.F., 100 filmów polskich, Katowice 1997; Janicki S., Polskie filmy fabularne 1902-1988, Warszawa 1990; roczniki "Filmowego Serwisu Prasowego"; strony internetowe: www.filmpolski.pl (11.11.2004), www.2lo.kalisz.pl (9.03.2005); Źródło: Słownik biograficzny Wielkopolski południowo-wschodniej. Ziemia kaliska, tom 3 Autor noty biograficznej: Andrzej Androchowicz