Osoby

KRZEWIŃSKI Julian, właśc. J. Maszyński (3 X 1882 - 4 III 1943 Warszawa), śpiewak, aktor. Był sy­nem kompozytora Piotra Maszyńskiego i Marii z Owidzkich, bratem aktora -> Mariusza Maszyńskiego. Po ukończeniu gimn. w Warszawie wstąpił na wydział filozoficzny Uniw. Jagiell. w Krakowie. Od początku 1903 był uczniem szkoły dram. G. Zapolskiej. W sez. 1903/04 występował niekiedy jako statysta w T. Miej­skim, a w 1904-05 w krak. T. Ludowym pod pseud. J. Krzewiński. W 1905 wyjechał do Brazylii i pracował tam jako nauczyciel. W 1907 powrócił do kraju i za­czął występować w operetce lwowskiej. W 1909 został zaangażowany do WTR (debiutował w "Weselu Figa­ra") i występował na scenie T. Nowości przez wiele lat (z krótkimi przerwami do 1926). W 1911 wspólnie z A. Fertnerem i W. Rapackim (synem) założył spółkę filmową. Sam grał także kilka ról filmowych, np. Męża ("Skandal na ul. Szopena", 1911). W 1919 prowadził z W. Walterem kabaret w restauracji "Oaza", gdzie również występował. Brał udział w wojnie 1920 i zo­stał ranny. Jesienią tego roku wrócił do T. Nowości. W 1921 był przez kilka miesięcy kierownikiem "Przed­siębiorstwa Teatralno-Muzycznego" występującego w ośrodkach polonijnych w Ameryce. W sez. 1921/22 występował w T. Nowości oraz w T. Polskim w War­szawie, w 1922-24 w T. Reduta, w 1923 także w T. Letnim, po czym wrócił do T. Nowości. Od 1926 prze­stał grać w operetkach i przeszedł do repertuaru ko­mediowego i dramatycznego. Występował w T. Pol­skim i Małym oraz na innych scenach TKKT do wy­buchu II wojny świat. (od 3 IX 1932 był kierownikiem artyst. t. 8.00). We wrześniu 1939 brał udział w obronie Warszawy. W czasie okupacji pracował jako kelner. Grał m.in. Konrada d'Aubrais ("Cnotliwa Zuzanna"), Ajaxa ("Piękna Helena"), Adwokata ("Zemsta nietoperza"), Gołowkina ("Car Paweł I"), Nicka Verdos ("Brodway"), Worsleya ("Sułkowski"), Gawałeckiego ("Jadzia wdowa"). Był również popularnym autorem tekstów piosenek, sztuk teatr., librett operetkowych, powieści i opowia­dań. Bibl.: Banaszkiewicz, Witczak; Czempiński: Teatry w Warsza­wie (il.); Filler: Operetka (il.); Jewsiewicki: Materiały; Lorentowicz: T. Polski (il.); Łoza: Czy wiesz I (il.); Marczak-Oborski: Teatr czasu wojny; M. Misiorny: Mariusz Maszyński, Warszawa 1967; L. Sempoliński: Wielcy artyści (il.); Simon: Spis przedstawień Reduty; SWPP; Szczublewski: Reduta; Afi­sze, IS PAN. Ikon.: S. Maszyńska: Portret, akw., repr., Katalog: Salon TZSP w Warszawie, Warszawa 1912; Jotes (J. Szwajcer): Port­ret, karyk., rys., repr. Filler: Operetka; Fot. pryw. i w rolach - IS PAN, MTWarszawa. Film.: 1928 - Pan Tadeusz; 1933 - Każdemu wolno kochać, Zabawka; 1934 - Co mój maż robi w nocy; 1936 - Pan Twar­dowski, Róża; 1937 - Kościuszko pod Racławicami, Znachor; 1938 - Robert i Bertrand, Szczęśliwa trzynastka, Wrzos; 1939 - Biały murzyn, Doktor Murek, Kłamstwo Krystyny. Nagrania: Piosenka - MTWarszawa. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973