Osoby

FRENKIEL Tadeusz, też Frenkiel-Niwieński (10 IV1896 Warszawa- 12 II 1943 Stefanówka k. Piaseczna), ak­tor, reżyser. Pochodził z rodziny aktorskiej, był synem - Mieczysława F. i -> Stanisławy Pysznik, mężem aktorki Anieli Tarnowicz. Po ukończeniu prywatnej szkoły filologicznej P. Chrzanowskiego wstąpił na wy­dział prawny Uniw. Warsz., którego nie ukończył. Debiutował 15 I 1919 w T. Praskim w Warszawie (wcześniej już występował sporadycznie na scenie, np. w 1914 w T. Polskim czy w 1919 w T. Dziecinnym). Potem występował kolejno w warsz. T. Dramatycz­nym (1919), T. Praskim (1919-21), T. Rozmaitości (1921), T. Komedia (1922), T. im. Bogusławskiego (1922/23), T. Bagatela w Krakowie (1923/24), Miej­skich T. Dramatycznych w Warszawie (T. Naro­dowy, T. Letni 1924-31), T. Artystów (1932), kabarecie Femina (1932), T. Rozmaitości (1933), T. Morskie Oko (1933), T. Nowa Komedia (1933/34), T. Stara Banda (1934/35), na scenach TKKT (1935/36), T. 13 Rzędów (1937) oraz w T. Narodowym, Letnim i Nowym (1937-39). W czasie II wojny świat. występował w jawnych teatrzykach warsz. Niebieski Motyl i Nowości. Poza aktorstwem zajmował się reżyserią, wystawił m.in. 3 X 1924 I akt "Wyzwolenia" na otwarcie T. Narodowego oraz szereg komedii i fars, jak np. "Pomysł panny Fran­ciszki", "Książę małżonek", "Ostatni pocałunek". Początkowo grał role bohaterskie i liryczne, od ok. 1927 coraz częś­ciej charakterystyczne i komediowe, m.in.: Króla Zygmunta Augusta ("Królewski jedynak"), Syna ("Wy­zwolenie"), Jana ("Żeglarz"), Zbyszka ("Moralność pani Dulskiej"), Pelikana ("Dziady"), Janusza ("Pan Jowialski"), Motylińskiego ("Klub kawalerów"), Genia ("Pan Damazy"); Występował także w filmach polskich. Był również autorem dramatycznym. Napisał trzy sztuki: "Dzień 5 maja 1821", "Grzech Napoleona", "Premiera pana Karola"; nadto wspólnie z J. Wójcickim: "Kwiat paproci", "Apollo w Warszawie", "Książę i Faworyci króla". W 1939 wydał wspomnienia o ojcu pt. "Mieczysław Frenkiel". W czasie okupacji niem. został aresztowany i rozstrzelany. Bibl.: Banaszkiewicz, Witczak; Jewsiewicki: Materiały; Kra­siński: Teatr Jaracza; Lorentowicz: T. Polski; Warnecki; Pam. teatr. 1967 z. 1 s. 10-11; Teatr 1950 nr 8-10. Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - IS PAN, MTWarszawa. Film.: 1934 - Czarna perła; 1937 - Dyplomatyczna żona, Kościuszko pod Racławicami, Ułan księcia Józefa, Znachor; 1938 - Profesor Wilczur. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973