Osoby

BIAŁKOWSKI Tadeusz (17 I 1888 Sołotwina - 12 III 1961 Kraków), aktor, reżyser. Był synem Romana B. i Marii z Folusiewiczów. Studiował architekturę na Politechnice we Lwowie i występował tam w zespołach amatorskich, m.in. pod kier. Cz. Krzyżanowskiego. Do zawodu aktorskiego przygotowywał się pod kier. R. Że­lazowskiego. Debiutował w 1909 w T. Nowym we Lwowie, a w czerwcu 1910 w T. Miejskim. W sez. 1910/11 występował w T. Polskim w Łodzi, 1911/12 w T. Zjednoczonym w Warszawie, 1912-14 w T. Miej­skim we Lwowie. Podczas I wojny świat. walczył w Le­gionach. Następnie występował w 1918-25 w T. im. Słowackiego w Krakowie, w sez. 1925/26 w T. im. Bo­gusławskiego w Warszawie, 1926-29 w t. Reduta w Wil­nie. Potem mieszkał we Lwowie i pracował w rozgłośni Polskiego Radia. W 1931 przez kilka miesięcy prowadził Instytut Reduty w Warszawie. W 1932 przeniósł się do Krakowa i tu w T. im. Słowackiego występował do 1959 z wyjątkiem okresu II wojny świat.; pracował wtedy jako urzędnik i działał w konspiracji. Po wojnie wykładał w Studium Dramatycznym w Krakowie. 8 XI 1959 wraz z innymi aktorami T. im. Słowackiego obchodził jubileusz pięćdziesięciolecia pracy. Obdarzony korzystnymi warunkami zewnętrznymi, miał piękną dykcję, grał z powodzeniem role amantów i bohaterów. Wg A. Woycickiego "tworzeni przez niego ludzie mieli trochę melancholii, trochę romantyzmu i jakąś nieokreśloną jasność wewnętrzną". Ważniejsze role to m.in. Książę Reichstadtu ("Orlę"), Nick ("Maria Stuart" J. Słowackiego), Kordian ("Kordian"), Szczęsny ("Horsztyński"), Książę Myszkin ("Idiota"), Sobolewski ("Dziady"), Sułkowski ("Sułkowski"), Fortunio ("Świecznik"), Oswald ("Upiory"), a w ostatnim okresie Firs ("Wiśniowy sad"), Stary Aktor ("Wyzwolenie"). Jako reżyser wystawił m.in. "Poskromienie złośnicy" (1935, Kraków; we włas­nym przekładzie), "Wesele" (1946). Był bliskim współ­pracownikiem J. Osterwy. Bibl.: Almanach 1960/61; Listy Osterwy; Łoza: Czy wiesz I; Orlicz (il.); Simon: Spis przedstawień Reduty; Szczublewski: Żywot Osterwy; Echo Krakowa 1961 nr 61; SI. powsz. 1958 nr 158; Teatr 1961 nr 9 (W. Natanson); Tyg. powsz. 1961 nr 13 (J. Adamski); Życie lit. 1961 nr 31 (A. Woycicki); Afisze, IS PAN. Ikon.: D. Boguszewska-Chlebowska: B. jako Firs (Wiśniowy sad), rys., karyk., 1954, MHKraków; Fot. pryw. i w rolach - IS PAN, MTWarszawa. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973