Osoby

GÓRSKA Helena, właśc. H. Podgórska, 1° v. Piotrow­ska, 2° v. Brylińska (1879 Warszawa lub 24 XII 1881 - 4 V 1955 Kraków), aktorka. Była córką Stanisława i Karoliny Podgórskich, żoną -> Bolesława Zawierskiego (właśc. Piotrowskiego), potem -> Stanisława Bry­lińskiego. Gry scen. uczyła się pod kier. B. Leszczyńskiego. Debiutowała (pod pseud. Górska, którego używała do końca życia, czasem tylko dodając nazwisko męża) we wrześniu 1898 w Sosnowcu w zespole F. Fe­lińskiego w roli Hrabiny ("Niewierna"). 14 X 1898 debiutowała w t. krak. w roli Dolores ("Zazdrośnica"). W grud­niu tegoż roku została zaangażowana i pozostała w t. krak. do 1906. 28 VII 1903 wyszła za mąż za aktora Bolesława Zawierskiego. Na sez. 1906/07 przeniosła się do t. pozn., a następnie wróciła do T. Miejskiego w Krakowie; występowała tu w 1907-21, wyjeżdżając tylko czasem w sez. letnim (w 1908 była z zespołem F. Felińskiego w Ciechocinku). W lecie 1921 występo­wała prawdopodobnie w T. Bagatela we Lwowie. Od jesieni 1921 do 1925 grała w T. Polskim w Warszawie, (używała tu najpierw nazwiska Górska-Piotrowska, potem Górska-Brylińska), w 1925-27 w T. Miejskim we Lwowie; w sez. 1927/28 brała udział w objeździe z S. Jaraczem. Potem na dłuższy czas opuściła scenę występując tylko sporadycznie, m.in. w 1936 w wy­stawionym na scenie T. Wielkiego w Warszawie mis­terium "Kto bądź". Grała też w filmach. Do pracy w t. powróciła w 1945 i do 1948 występowała w T. im. Sło­wackiego i Starym T. w Krakowie. Wyróżniała się urodą i obsadzana była często w repre­zentacyjnych rolach kostiumowych, ale nigdy nie zajęła wybitnego stanowiska. Grała m.in. takie role jak: Violetta ("Kordian"), Księżna ("Dziady"), Hanka ("Miód kasztelański"), Peruwianka ("Nerwowa awantura"), Leoka­dia ("Szał"), Regana ("Król Lear"), Prezesowa ("Zmartwych­wstanie"), Radczyni ("Wesele"). Występowała też niekiedy w operetkach; śpiewała m.in. partię Heleny ("Piękna Helena"). Bibl.: Almanach, Lwów 1911 (il.); Lorentowicz: T. Polski; Sto lat Starego Teatru; Afisze, IS PAN; Akt zgonu nr 1470/1955, USC Kraków-Stare Miasto. Ikon.: Z. Andrychiewicz: Portret, olej, 1895 - T. im. Słowac­kiego, Kraków; J. Czajkowski: Portret, pastel - MHKraków; Kaniewski (?): Portret, kredka - T. im. Słowackiego, Kraków; S. Rzecki: Portret, karyk., autolit., Teka Melpo­meny 1904; Fot. pryw. i w rolach - Bibl. Nar. (Zakład Gra­fiki), Bibl. Ossol., IS PAN, MHKraków, MTWarszawa, SPATiF. Film.: 1928 - Pan Tadeusz. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973