Osoby

ŚCIBOR-RYLSKI Wacław Teodor (8 XI 1898 Petersburg - 10 II 1971 Łódź), aktor, reżyser, dyrektor teatru. Był synem Bolesława Rylskiego i Sylwestry z Colletów, mężem najpierw aktorki Eleonory z Głogowskich 2° v. Lorentz (ślub 28 X 1925), potem Danuty Korolewicz (zob. t. 1; ślub w październiku 1946), później -> Anny Cellari. Uczęszczał do gimn. w Petersburgu. W kwietniu 1916 brał udział w organizowanych w tym mieście przedstawieniach polskich. Potem służył w wojsku. Pracę w teatrze rozpoczął w 1922; używał nazwiska Ścibor oraz Ścibor-Rylski. W sez. 1922/23 wystę­pował w Grodnie, 1923/24 w T. Miejskim w Łodzi, 1924/25 w T. Bagatela w Krakowie, 1925/26 w Zjednoczonych T. Pomorskich w Bydgoszczy, Gru­dziądzu i Toruniu. W 1926-29 grał i reżyserował w zespole Reduty w Wilnie i w objazdach, w sez. 1929/30 zapewne w T. Kameralnym w Łodzi. W 1930-32 występował w T. Polskim w Katowicach, w 1932 w Warszawie w t. Banda (z zespołem S. Jaracza) i T. Letnim, w 1933 w T. Kameralnym i w t. Nowy Momus, w 1933-37 w T. Miejskich w Wilnie, w sez. 1937/38 w T. Ziemi Pomorskiej w Toruniu, w 1938 w T. Polskim w Poznaniu, w sez. 1938/39 w T. Malickiej w Warszawie. Na pocz. II wojny świat. zarabiał na życie jako woź­nica. W 1943 występował w Warszawie w jawnym T. Komedia (pod nazwiskiem Rylski), w 1944 w T. Nowym, co spowodowało, że po wojnie otrzymał zakaz występów (do 31 VIII 1946) w Warszawie i w Łodzi. W kwietniu 1945 występował w zespole objazdowym w sztuce "Dar poranka", m.in. w Wie­liczce i Radomiu. W sierpniu 1945 był jednym z organizatorów i kier. artyst. T. Kameralnego TUR w Krakowie. Po kilku miesiącach ustąpił, był zaan­gażowany do Wrocławia, ale nie podjął tam pracy. Od października 1945 do czerwca 1946 grał i re­żyserował w T. im Słowackiego w Opolu, w lipcu 1946 w T. im. Wyspiańskiego w Katowicach, w 1947 w T. Miejskich w Częstochowie. W sez. 1947/48 kierował zespołem objazdowym wystawia­jącym sztukę "Człowiek za burtą". W pocz. 1948 grał i reżyserował w T. Polskim w Szczecinie. W 1948-50 należał do zespołu T. Powszechnego w Łodzi. Od 27 II 1951 był głównym reżyserem Woje­wódzkiego Ludowego T. Objazdowego w Łodzi. Od marca 1952 do 1954 występował w łódz. T. Nowym, od 1955 do 1957, lub dłużej, grał i re­żyserował w T. Ziemi Łódzkiej. W sez. 1960/61 występował ponownie w T. Powszechnym w Łodzi. Po przejściu na emeryturę grywał jeszcze niekiedy, m.in. w 1968 w T. Nowym. W okresie międzywojennym grał takie role, jak: Jan ("Fantazy"), Don Sanszo ("Cyd"), Adolf ("Dziady"), Wacław ("Zemsta"), Maurycy ("Lato w Nohant"), Do­ktor Iwanow ("Sonata Kreutzerowska"); po wojnie m.in. Cara ("Kordian"), Autora ("Dwa teatry"), Piorunowicza ("Klub kawalerów"). O jednej z ostatnich jego ról - Biskupie Cauchon ("Skowronek") pisał L. Beck, że "jego spokój i godność, jak i jego gniew są wyważone z kunsztem". Reżyserował gł. repertuar komediowy, m.in. sztuki Fredry: "Zemstę", "Wielkiego człowieka do małych interesów", a ponadto "Człowieka za burtą", "Sułkowskiego". Podczas poby­tu w Wilnie wykładał w studiu dram. przy T. Miej­skich. Bibl.: Kaszyński: Teatr łódz.; Kwaskowski; Łoza: Czy wiesz; Misiorny: Teatry Ziem Zachodnich; Mykita-Glensk; Nawrat: Repertuar; Ordyńska s. 243; Orzechowski: Stary Teatr; Śmigielski: Reduta; T. Nowy w Łodzi; Dz. Łódz. 1971 nr 36; Odgłosy 1960 nr 50 (L. Beck), 1963 nr 40 (il.); Pam. Teatr. 1963 z. 1-4 s. 184, 199; 1990 z. 3/4 s. 548, 550-552; Akta (tu fot.), ZASP; Programy, IS PAN. Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech. Film.: 1933 - Romeo i Julcia (f.); 1964 - Wilczy bilet (f.); 1966 - Zawsze w niedzielę, n. III (f.). Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994