Osoby

SOBOLTOWA Ewa, właśc. Zofia Maria Saba S., z Wendrowskich, 1° v. Sobolt, 2° v. Rachwalska (5 III 1914 Warszawa - 28 II 1974 Łódź), sce­nograf. Była córką Zygmunta Wendrowskiego, in­żyniera, i Jadwigi z Millerów, żoną najpierw oficera Wojska Pol. Franciszka Sobolta (ślub 3 XII 1930), później -> Józefa Rachwalskiego. W 1937 ukoń­czyła ASP w Warszawie. Początkowo zajmowała się rzeźbą; otrzymywała medale na wystawach w Paryżu (1937) i Nowym Jorku (1939). W okresie okupacji niem. była kelnerką. W 1945 rozpoczęła pracę jako suflerka w T. Wojska Pol. w Łodzi; czasem też statystowała na scenie. Równocześnie w 1946-47 studiowała reżyserię w łódz. PWST, a w 1947-48 uczęszczała na kurs scenografii u W. Daszewskiego w Łodzi. Była asystentką Daszew­skiego w T. Wojska Pol.; pierwsze samodzielne prace to wykonane dla tego teatru kukiełki do "Dwu­nastu miesięcy" (1947) i scenografia do "Kramu z piosenkami" (1949) w reżyserii L. Schillera. Była trwale związana ze scenami łódz.; pracowała: w T. Nowym (sez. 1949/50), T. im. Jaracza (1950-58 i 1960-74) i w Operze Łódzkiej (1958-60). Projektowała także scenografie dla innych t. łódz.: T. Ziemi Łódzkiej (1959, 1960, 1961), T. 715 (1960), T. Powszechnego (1961) a także T. im. Bogusławskiego w Kaliszu (1952) i T. Polskiego w Poznaniu (1961). O wczesnej jej pracy z 1949 pisali Z. Strzelecki: "Sztandarowa "Brygada szlifierza Karhana" była rozwiązana przez Soboltową czysto i teatralnie, z pewną estetyką typową dla neorealizmu: kilka słupów stanowiących jakby boczne kulisy, zmieniające się ścianki z tyłu, równoległe do widowni. I dobrze. Nie było to odkrycie, ale na wielu innych scenach bywało gorzej". Dekoracje do "Zbójców" (1955) tak opisywał S. Kaszyński: "za pomocą kilku podestów i czarnych kotar udrapowanych na kształt grubych pni sugerowała wizję lasu czeskiego; fotel, stolik oraz szkarłatna materia podwieszona nad mrocznym horyzontem wyobrażały zamek Moorów". Projektowała scenografię m.in. do takich przedstawień, jak: "Pan Geldhab" (1951), "Kandida" (1953), "Sen nocy letniej" (1954), "Pan Jowialski" (1956, 1970), "Opera żebracza" (1957), "Strach i nędza Trzeciej Rzeszy" (1960), "Ondyna" (1961), "Kariera Artura Ui" (1962), "Przedwiośnie" (1968), "Grube ryby" (1970), "Kartofel" (1971), "Trędowata" (1972). Bibl.: Almanach 1973/74; Csató: Interpretacje; Kaszyński: Teatralia; Kaszyński: Teatr łódz.; Łoza: Uzupełnienia (il.); Mrozińska: Szkoła; Mrozińska: Trzy sezony; Sto lat stałej sceny polskiej w Łodzi 1888-1988, Łódź 1993; Strzelecki: Plastyka teatr.; T. Nowy w Łodzi (Z. Strzelecki; stąd cyt.); T. przy ul. Cegielnianej (S. Kaszyński); Akta (tu fot.), ZASP; Programy, IS PAN. Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994