Osoby

BROŃSKI Bronisław, właśc. B. Marian Pendyk (1 IX 1907 Lwów - 21 V 1970 Wrocław), aktor, reżyser. Był synem urzędnika Karola Pendyka i Marii z domu Zbożnej, mężem aktorki Haliny Broń­skiej (Iny Nowicz-Brońskiej), ze Zdanowiczów (ślub 5 VIII 1947 we Wrocławiu). W 1926 uzyskał maturę w gimn. matematyczno-przyrodniczym we Lwowie; uczył się tam także w studiu teatralnym. Pracę na scenie rozpoczął w 1929 we Lwowie w T. Gong. Później występował w zespołach objazdo­wych na terenie Małopolski Wschodniej. W 1935-37 grał znowu we Lwowie, najpierw w T. Miej­skich, nast. w Powszechnym T. Żołnierza. Po wy­buchu II wojny świat. nadal przebywał we Lwowie; pocz. pracował jako aktor w miejscowym Domu Kultury im. Gorkiego; od 1940 był w Polskim T. Dramatycznym. Od 1941 był bez pracy; uczestniczył we Lwowie w tajnych wieczorach recytatorskich i w przedstawieniach, m.in. w czerwcu 1944 grał Dorożkarza w konspiracyjnym przedstawieniu "Ich czworo". W sez. 1944/45 znowu znalazł się w ze­spole Polskiego T. Dramatycznego oraz brał udział w koncertach na terenie Lwowa. Z t. lwow. w 1945 przybył do Katowic, gdzie w sez. 1945/46 występował w T. Śląskim. Uprawnienia aktorskie uzyskał po zdaniu (2 VII 1946 w Krakowie) przed Komisją ZASP-u egzaminu eksternistycznego. W sez. 1946/47 grał i reżyserował, a nawet projektował scenografię w T. Miejskim w Opolu. W maju 1947 przeniósł się na stałe do Wrocławia. Od 1947 aż do śmierci działał na scenach wrocławskich. W sez. 1947/48-1949/50 występował w T. Dolnośląskim; równocześnie współpracował z innymi teatrami, gł. T. Lalki i Aktora oraz T. Młodego Widza. Od 1950 do 1956 związany był stale z T. Młodego Widza, gdzie jako autor, aktor i reżyser pracował na Scenie Dramatycznej; współpracował też okresowo ze Sce­ną Lalkową. W 1955-56 sporadycznie występował i reżyserował w Operetce Dolnośląskiej. W 1957-59 występował w T. Rozmaitości, w sez. 1959/60 i 1960/61 w Operetce Dolnośląskiej, a od 1961 zno­wu w T. Rozmaitości, który od sez. 1967/68 zmienił nazwę na T. Współczesny i pozostał w nim do końca życia. Na scenach wrocł. był ceniony przede wszystkim jako aktor komediowy. Był to "człowiek niespoży­tego humoru i radości, którą starał się ogarniać swoje otoczenie", "aktor łączący vis comica z głę­boką ludzką dobrocią" (B. Kierc). Najważniejsze role B. to m.in. grane w 1945 we Lwowie: Wojtek ("Wesele"), Kleniewicz ("Uciekła mi przepióreczka"); w Opolu: Grabarz I i Aktor I ("Hamlet"); we Wroc­ławiu: Egeusz ("Sen nocy letniej"), Kotwicz-Czarno­skalski ("Rozbitki"), Orgon ("Świętoszek"), Hrabia Fon­tana ("Namiestnik"), Zagłoba ("Mały rycerz i panny"), Mateusz ("Ania z Zielonego Wzgórza"), Burmistrz ("Czerwone pantofelki"); operetkowe: Frank ("Zemsta nietoperza"), Baron de Gondremark ("Życie paryskie"). Reżyserował również gł. komedie, m.in. "Krowoderskie zuchy", "Ładną historię" (sez. 1946/47), "Damy i huzary" (1953), własne sztuki w T. Młodego Widza, kilka przedstawień operetkowych, m.in. "Wiktorię i jej huzara" (1956). Był autorem kilku komedii, m.in. "Przydział mieszkaniowy", "Ostatnia deska ratunku", "Skarb na strychu" i scenicznych bajek dla dzieci. Fot. na s. 58. Bibl.: Almanach 1969/70; Bibliografia dramatu; Linert: T. Śląski; Misiorny: Teatry Ziem Zachodnich (il.); Mykita-­Glensk; T. Polski Wrocław 1945-65 (il.); Teatr Współczes­ny im. E. Wiercińskiego 1966-1971, Wrocław 1971 (il. oraz na s. 34 opinia B. Kierca); Gaz. Rob. 1967 nr 24; Pam. Teatr. 1963 z. 1-4 s. 267-269; Sł. Pol. 1967 nr 15, 1970 nr 110 (il.); Afisze, programy i wycinki prasowe, IS PAN; Akta (tu fot.), ZASP. Ikon.: Fot. - IS PAN. Film.: Materiały - Archiwum TV Warszawa. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994