Osoby

Ur. 23 listopada 1933, Dębica, zm. 29 marca 2020, Kraków.

Zaliczany do najsławniejszych kompozytorów dzisiejszej doby

Krzysztof Penderecki kształcił się w dziedzinie kompozycji początkowo pry­watnie u Franciszka Skołyszewskiego, później studiował w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w klasie Artura Malawskiego, a po jego śmierci u Stanisława Wiechowicza, uzyskując w 1958 roku dyplom z odznaczeniem. W na­stępnym roku, licząc zaledwie 26 lat, sam objął już prowadzenie wy­kładów na tej uczelni.

W 1959 na konkursie Związku Kompozytorów Polskich zdobył od razu trzy nagrody – za Strofy, Emanacje i Psalmy Dawida. W dalszych dziełach Pendereckiego, jak: Anaklasis, Polimorfia na 48 instrumentów smyczkowych, Tren ofiarom Hiroshimy (za który otrzymał w 1961 roku nagrodę UNESCO), Fluorescencje i zwłaszcza Kanon, przejawiło się śmiałe nowatorstwo młodego kompozytora. W 1962 roku pisze on Stabat Mater na 3 chóry a cappella, a w 1965 monumentalna Pasja wg św. Łukasza przynosi mu światową sławę, zapoczątkowując równocześnie nowy etap w jego twórczości.

Penderecki należał do szczupłego grona tych współczesnych kompo­zytorów, o których powiedzieć można, że tworzą własny, indywidualny styl twórczości, wzbogacający trwale skarbnicę muzycznej kultury – i to nie tylko rodzimej, ale światowej. W szeregu utworów mających niepospolitą wartość rozwinął znacznie zakres środków wyrazu, prze­jawiając wyjątkową inwencję zwłaszcza w dziedzinie sonorystyki i spo­sobów artykulacyjnych, osiąganych na tradycyjnych instrumentach. Ostatnie zaś jego dzieła dają także świadectwo rzadkiego dziś mi­strzostwa w dziedzinie konstruowania wielkiej formy oraz ewokowania intensywnej, głębokiej ekspresji.

Źródło: Józef Kański, Przewodnik operowy, PWM, Kraków 1997