Osoby

Trwa wczytywanie

Lech Madaliński

MADALIŃSKI Ludwik Lech (4 VII 1900 Sza­motuły k. Poznania - 30 VII 1973 Warszawa), aktor. Był synem Stanisława M. i Marii z Rakowiczów, mężem Adeli Eugenii z Artztów, reżysera radiowego. W 1917 ukończył szkołę średnią w Po­znaniu, nast. był tu słuchaczem niem. szkoły dram. Gotscheidta i Malena. Równocześnie, w 1917 de­biutował na scenie niem., potem w filmie produkcji polsko-niemieckiej. W 1918 brał udział w Powsta­niu Wielkopolskim, w 1919 występował w T. Gar­nizonowym 3 Pułku Strzelców Wielkopolskich, w lutym 1920 z zespołem L. Dybizbańskiego był w Gdańsku, w maju t.r. został przez niego zaangażo­wany do T. Miejskiego w Bydgoszczy. W sez. 1920/21 grał w T. Miejskim w Inowrocławiu, 1921/22 znów pod kier. Dybizbańskiego w T. Na­rodowym w Poznaniu, skąd wrócił na scenę byd­goską (1922-25). W sez. 1925/26 był w zespole T. Polskiego w Katowicach, z którym w miesiącach letnich 1926 występował w T. Uzdrowiskowym w Ciechocinku. Od sez. 1927/28 związany ze scenami łódz.: do 1930 z T. Popularnym i Robotniczym, w 1930-33 z T. Miejskim. W sez. letnich 1931 i 1932 brał udział w przedstawieniach T. Letniego w łódz. Parku Staszica. Na sez. 1933/34 został zaangażowany do T. Miejskich w Wilnie, 1934-36 byt ponownie w T. Miejskich w Łodzi, 1936-39 w T. Miejskich we Lwowie, 1939-411 tamże w Polskim T. Dramatycznym. W czasie okupacji niem. nie pracował w zawodzie, brał udział w ruchu kon­spiracyjnym, walczył w powstaniu warszawskim. Na pocz. 1945, wg własnej relacji, znalazł się w zespole T. Miejskiego w Łodzi. W sez. 1945/46 był aktorem Starego T. w Krakowie, 1946-48 krak. T. Dramatycznych, 1948/49 grał w T. Rozmaitości w Warszawie, a gościnnie w T. Ziemi Rzeszowskiej (1949). W sez. 1949/50 występował pocz. gościnnie, a od 1 II 1950 do 1952 stale w zespole T. Śląskiego w Katowicach, 1952-62 w T. Polskim w Warszawie (jesienią 1955 gościnnie w T. im. Słowackiego w Krakowie), 1962-73 w T. Narodowym w Warsza­wie. Obchodził jubileusz pięćdziesięciolecia pracy scen. 27 III 1973; w maju t.r. otrzymał tytuł człon­ka zasłużonego SPATiF-ZASP. Występował w fil­mach. W okresie przedwojennym grał różnorodne role, m.in. Lubomira ("Pan Geldhab"), Freda ("Mąż z lo­terii"), Emila ("Porwanie Sabinek"), Rajmunda ("Pani X"), Felka ("U mety"), Jana Stockmana ("Wróg ludu"), Wilsona ("Romans"), Wurma (Intryga i miłość), Smugonia ("Uciekła mi przepióreczka"), Szelę ("Wesele"), w 1941 - Bartosza ("Opowieść o Bartoszu Gło­wackim"). Po wojnie, jedną z pierwszych ról w Krakowie był Mieszko II w "Masławie", w którym wg W. Natansona "objawił wielki talent aktorski" i "wybuchową, dynamiczną siłę, sprawiającą takie wrażenie, że niektórzy go wtedy porównywali, nie bez racji, z Jaraczem". Rola Józefa w "Salonie pani Klementyny" (Katowice, 1950) została nagrodzona w 1951 na Festiwalu Pol. Sztuk Współczesnych. Oglą­dając M. na scenie T. Polskiego w Warszawie w roli Wokulskiego ("Lalka") "wierzyło się bez zastrze­żeń, że mógł z prostego chłopaka na posyłki wydźwignąć się na człowieka wielkiego formatu. Przy tym nawet zewnętrznie pasował do tej roli. Madaliński rzeczywiście nie grał, a był Wokulskim" (J. Ciecierski). Z kolei jego Balzak w "Weselu pana Balzaka" "żył na scenie, był prawdziwy, odpowiadał naszym wyobrażeniom o pisarzu, sylwetce, geście, głosie" (L. Smolińska). Do pamiętnych ról M. w T. Polskim należał ponadto Horsztyński ("Horsztyński"), Kowal ("Kowal, pieniądze i gwiazdy"), Gospo­darz ("Wesele"), zaś w T. Narodowym m.in. Jezus ("Słowo o Jakubie Szeli"), Ksiądz ("Kordian"), Aktor ("Na dnie"). O tej ostatniej roli J. Ciecierski napisał: " był żałosny i wielki zarazem. Był wspaniale tra­giczny. Przyznam się, że nie widziałem nigdy le­pszego wykonania tej roli". "Był to z całą pewno­ścią aktor o niekłamanym talencie dramatycznym. Neurastenik i hipochondryk, obdarzony autentycz­nym nerwem teatralnym". Według S. Polanicy jego osobowość - i w teatrze i poza teatrem - miała zawsze jakieś piętno tragizmu. Był człowiekiem serio i aktorem serio". "Każdą swoją rolą i każdym występem spalał się. Grał z maksymalnym wysił­kiem, z ogromnym napięciem energii. Rutyna, do­świadczenie, zdobycze, uznanie, osiągnięta pozycja, pochwały krytyków - nie zadowalały go, nie po­zwalały mu spocząć" (W. Natanson). We wspo­mnieniu pośmiertnym S. Polanica stwierdził, że "w okresie występów na scenach Warszawy nie został Madaliński tak wykorzystany, jak należałoby się spodziewać. Nie otrzymał roli godnej swego ogro­mnego talentu. Ani na miarę swych pragnień, swej surowej samooceny, swego kunsztu", ale wydaje się, że dotyczyć to może pobytu w T. Narodowym. Bibl.: Almanach 1972/73; Almanach t. bydg. s. 80 (il.), 83; Ciecierski: Mistrzowie s. 161-163 (il.); Ciesielski: Teatr pol. w Gdańsku; Dąbrowski: Na deskach t. 1-3; Formanowicz; Hist. filmu t. 3 (il.), 4; M. Limanowski: Duchowość i maestria. Recenzje teatralne 1901-1940, Warszawa 1992; Mrozek s. 255, 290; Nawrat: Repertuar; Sobański: Teatr Pol. na Śląsku; Sto lat Starego Teatru s. 46 (W. Natanson), 79, 80, 82, 86, 89, 90; Warnecki; Wroczyński: Pół wieku s. 270, 271; Aktor i Widz 1936 nr 1; Dz. Wiecz. 1968 nr 230 (il.); Ekran 1961 nr 5 (L. Smolińska; il.); Kur. Łódź. 1932 nr 265; Pam. Teatr. 1963 z. 1-4 s. 239 (il.), 241, 265, 267; Prz. Teatr, i Kinematogr. 1922 nr 23; Scena Pol. 1922 z. 8-12; Sł. Powsz. 1973 nr 185; Życie Lit. 1973 nr 40 (W. Natanson, S. Polanica; il.); Życie Warsz. 1973 nr 183, 184; Afisze i programy (w tym: T. Śląski 1922-72 s. 85; il.), IS PAN, MTWarszawa; Akta (tu fot.), kartoteki, ZASP; Gawlik: T. Letni w Łodzi; Rudnicki: T. Popularny w Łodzi. Ikon.: W. Dunin-Marcinkiewicz: M. jako Dyrektor zakładu poprawczego (Stefek), akw., ol. 1933 - MTWarszawa; Fot. - Arch. Dok. Mech., IS PAN, ZASP. Film.: 1949 - Za wami pójdą inni (f.); 1952 - Pierwsze dni (f.); 1956 - Nikodem Dyzma (f.); 1957 - Wraki (f.); Fragm. kronik film. z 1960-66, Arch. WFD; Materiały - Archiwum TVWarszawa. Nagrania: Role, recytacje - Red. Dok. Inf. PR; Wypowiedź okolicznościowa - Arch. Dok. Mech. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994

array(5) { ["current_page"]=> int(1) ["total_pages"]=> int(1) ["total_count"]=> int(16) ["number_of_photos"]=> int(30) ["photos"]=> array(16) { [0]=> array(2) { ["description"]=> string(358) "Uciekła mi przepióreczka, Teatr Narodowy, Warszawa, prem. 12 grudnia 1964. Na zdjęciu: Holoubek Gustaw, Łaniewska Katarzyna, Kalenik Mieczysław, Voit Mieczysław, Mikołajska Halina, Machowski Ignacy, Ziejewski Janusz, Szletyński Henryk, Madaliński Lech, Dzwonkowski Aleksander, Pluciński Michał, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/3573" ["file_path"]=> string(56) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/3573.jpg" } [1]=> array(2) { ["description"]=> string(278) "Uciekła mi przepióreczka, Teatr Narodowy, Warszawa, prem. 12 grudnia 1964. Na zdjęciu: Voit Mieczysław, Machowski Ignacy, Ziejewski Janusz, Szletyński Henryk, Madaliński Lech, Dzwonkowski Aleksander, Pluciński Michał, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/3574" ["file_path"]=> string(56) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/3574.jpg" } [2]=> array(2) { ["description"]=> string(261) "Uciekła mi przepióreczka, Teatr Narodowy, Warszawa, prem. 12 grudnia 1964. Na zdjęciu: Dzwonkowski Aleksander, Szletyński Henryk, Machowski Ignacy, Madaliński Lech, Pluciński Michał, Voit Mieczysław, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/14164" ["file_path"]=> string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/14164.jpg" } [3]=> array(2) { ["description"]=> string(241) "Uciekła mi przepióreczka, Teatr Narodowy, Warszawa, prem. 12 grudnia 1964. Na zdjęciu: Mikołajska Halina, Szletyński Henryk, Machowski Ignacy, Opaliński Kazimierz, Madaliński Lech, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/14165" ["file_path"]=> string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/14165.jpg" } [4]=> array(2) { ["description"]=> string(341) "Uciekła mi przepióreczka, Teatr Narodowy, Warszawa, prem. 12 grudnia 1964. Na zdjęciu: Dzwonkowski Aleksander, Holoubek Gustaw, Mikołajska Halina, Szletyński Henryk, Machowski Ignacy, Łaniewska Katarzyna, Madaliński Lech, Pluciński Michał, Kalenik Mieczysław, Voit Mieczysław, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/46410" ["file_path"]=> string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/46410.jpg" } [5]=> array(2) { ["description"]=> string(337) "Uciekła mi przepióreczka, Teatr Narodowy, Warszawa, prem. 12 grudnia 1964. Na zdjęciu: Holoubek Gustaw, Kalenik Mieczysław, Voit Mieczysław, Mikołajska Halina, Machowski Ignacy, Ziejewski Janusz, Szletyński Henryk, Madaliński Lech, Dzwonkowski Aleksander, Pluciński Michał, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/53448" ["file_path"]=> string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/53448.jpg" } [6]=> array(2) { ["description"]=> string(299) "Uciekła mi przepióreczka, Teatr Narodowy, Warszawa, prem. 12 grudnia 1964. Na zdjęciu: Dzwonkowski Aleksander, Mikołajska Halina, Szletyński Henryk, Machowski Ignacy, Ziejewski Janusz, Madaliński Lech, Pluciński Michał, Voit Mieczysław, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/53452" ["file_path"]=> string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/53452.jpg" } [7]=> array(2) { ["description"]=> string(177) "Słowo o Jakubie Szeli, Teatr Narodowy, Warszawa, prem. 15 listopada 1962. Na zdjęciu: Machowski Ignacy, Madaliński Lech, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/25422" ["file_path"]=> string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/25422.jpg" } [8]=> array(2) { ["description"]=> string(208) "Elektra, Teatr Narodowy, Warszawa, prem. 5 czerwca 1963. Na zdjęciu: Milecki Mieczysław, Szymański Zdzisław, Madaliński Lech, Barszczewska Elżbieta, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/74590" ["file_path"]=> string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/87621.jpg" } [9]=> array(2) { ["description"]=> string(208) "Elektra, Teatr Narodowy, Warszawa, prem. 5 czerwca 1963. Na zdjęciu: Madaliński Lech, Barszczewska Elżbieta, Milecki Mieczysław, Szymański Zdzisław, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/74594" ["file_path"]=> string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/87625.jpg" } [10]=> array(2) { ["description"]=> string(282) "Norwid, Teatr Narodowy, Warszawa, prem. 9 października 1970. Na zdjęciu: Madaliński Lech, Bogucki Andrzej, Lutkiewicz Gustaw, Butrym Seweryn, Machalica Henryk, Opaliński Kazimierz, Dmochowski Mariusz, Bednarski Włodzimierz, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/83317" ["file_path"]=> string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/96562.jpg" } [11]=> array(2) { ["description"]=> string(143) "Dziady, Teatr Narodowy, Warszawa, prem. 25 listopada 1967. Na zdjęciu: Madaliński Lech, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/54759" ["file_path"]=> string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/54759.jpg" } [12]=> array(2) { ["description"]=> string(170) "Lalka, Teatr Polski, Warszawa, prem. 12 lipca 1952. Na zdjęciu: Madaliński Lech, Andrycz Nina, Leszczyński Jerzy, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/10943" ["file_path"]=> string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/10943.jpg" } [13]=> array(2) { ["description"]=> string(154) "Lalka, Teatr Polski, Warszawa, prem. 12 lipca 1952. Na zdjęciu: Kondrat Tadeusz, Madaliński Lech, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/100923" ["file_path"]=> string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/116812.jpg" } [14]=> array(2) { ["description"]=> string(223) "Namiestnik, Teatr Narodowy, Warszawa, prem. 16 kwietnia 1966. Na zdjęciu: Holoubek Gustaw, Zaczyk Stanisław, Madaliński Lech, Szymański Zdzisław, Pluciński Michał, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/1967" ["file_path"]=> string(56) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/1967.jpg" } [15]=> array(2) { ["description"]=> string(231) "Namiestnik, Teatr Narodowy, Warszawa, prem. 16 kwietnia 1966. Na zdjęciu: Mrożewski Zdzisław, Madaliński Lech, Krasnowiecki Władysław, Woźniak Tadeusz, Pluciński Michał, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/1974" ["file_path"]=> string(56) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/1974.jpg" } } }
30 zdjęć w zbiorach :+

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji