Osoby

EKWIŃSKA Ewa, właściwie Leokadia Ekwińska, primo voto Jesionkowska, secundo voto Twardowska (24 marca 1925 Bydgoszcz – 20 listopada 1995 Skolimów koło Warszawy),

aktorka. 

Była córką Franciszka Ekwińskiego, urzędnika, i Władysławy z Głazów; jej pierwszym mężem był Leszek Jesionkowski (ślub w 1951; wtedy student Akademii Sztuk Pięknych). Lata II wojny światowej przeżyła w Bydgoszczy, uczyła się na tajnych kompletach i pracowała fizycznie. 

W 1947–50 była recytatorką w Zespole Żywego Słowa Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, potem w Towarzystwie Wiedzy Powszechnej w Bydgoszczy oraz na imprezach ARTOS-u. Współpracę z ruchem amatorskim kontynuowała w 1950–54 podczas studiów na Wydziale Aktorskim krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej. 

Po ukończeniu szkoły, na sezon 1954/55 zaangażowała się do Teatru Ziemi Pomorskiej w Bydgoszczy i Toruniu; grała (na scenie w Toruniu) m.in.: Zuzę (Dom na Twardej), Fruzię (Damy i huzary), Liz Utter (Wielka gra). W sezonie 1955/56, z powodu choroby, nie występowała. Od 1 września 1956 do 30 września 1957 grała w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie, np. rolę Ireny (Milczenie), a od sezonu  1957/58 do końca 1959 w Teatrze Popularnym w Grudziądzu, m.in.: Szabłową (Późna miłość), Ewę (Pastorałka), Eufrozynę (Radcy pana radcy). Od 1 stycznia 1960 znów występowała w Toruniu: do końca sezonu 1961/62 w Teatrze Lalki i Aktora Baj Pomorski, a w 1962/63–1976/77 w Teatrze im. Horzycy. Dnia 10 października 1977 przeszła na rentę, ale jeszcze od 1 listopada 1978 do 30 kwietnia 1979 dogrywała na tej scenie. 

Była aktorką o dużym temperamencie scenicznym, silnym głosie. Najlepiej sprawdzała się w rolach drugoplanowych, komiczno-charakterystycznych, które grała stylowo, z poczuciem humoru. Do szczególnie udanych należały: Balbina (Romans z wodewilu, 1963), Poszlepkina (Rewizor, 1964), Tykalska (Pan Damazy, 1965), Fiokła Iwanowna (Ożenek, 1970). Ponadto wystąpiła też jako: Helena (Nora, 1964) Gospodyni (Wesele, 1965), Liesel (Niemcy, 1969), George Sand (Lato w Nohant, 1971), Harfiarka (Wyzwolenie, 1973), Roksa (Dom na wzgórzu, 1974), Saracena (Czapka błazeńska, 1976). Ostatnią jej rolą była Pani Nulina w Dyliżansie (1979). W 1994 obchodziła jubileusz 40-lecia pracy aktorskiej. 

Przez wiele lat była cenioną opiekunką szkolnych zespołów artystycznych. W latach 70. zaangażowała się w odbudowę Zamku Królewskiego w Warszawie, zbierała na ten cel pieniądze. Od listopada 1984 mieszkała w Domu Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie. 

Bibliografia

Almanach 1995/96; PWST w Krakowie; 80 lat t. w Toruniu; Misiorny: Teatry Ziem Zachodnich (tu błędnie jako Umińska); 30 lat T. w Grudziądzu; Gaz. Wyb. 1995 nr 271; Nowości 1995 nr 271; Akta: T. im. Horzycy Toruń, ZASP (fot.); Programy (m.in. „Dom na wzgórzu”, Toruń T. im. Horzycy, 1974; nota biograficzna oraz il.), wycinki prasowe, IS PAN; Almanach 1944–59. 

Ikonografia

Fot. – IS PAN, ITWarszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.