Osoby

SYKAŁA Roman (9 XI 1923 Zamość - 20 IX 1972 Łódź), reżyser, dyrektor teatru, aktor. Był synem Józefa i Anastazji S., mężem aktorki Ewy Zdziszyńskiej. W czasie II wojny świat. walczył w BCh i AK. Po wojnie rozpoczął naukę w studio teatr., prowadzonym przez K. Borowskiego przy T. Miejskim w Lublinie. Po roku przeniósł się do Łodzi i tam wstąpił do PWST, gdzie w 1946-48 studiował reżyserię. W tym czasie występował także w t. lakowych: T. Kukiełek RTPD (sez. 1946/47), T. Lalek Pinokio (sez. 1948/49), oraz w dram. T. Wojska Polskiego. W 1949 otrzymał stypendium Instytutu Sztuki Teatr. w Leningradzie i był tam do 1953. Po powrocie do kraju pracował jako reżyser w T. Dramatycznych we Wrocławiu (sez. 1953/54), gdzie zadebiutował wystawiając "Cienie", a nast. "Wkrót­ce zakwitną kasztany". Potem pracował w T. Po­wszechnym w Łodzi (sez. 1954/55) i w łódz. Estra­dzie Satyrycznej (1955). Od 1 IX 1956 do końca sez. 1957/58 był dyr. T. Polskiego w Poznaniu; reżyserował też w Operze poznańskiej. Potem został dyr. T. 715 (sez. 1958/59) i T. Powszechnego (1959 - kwiecień 1972) w Łodzi. Wystawił takie sztuki, jak: "Błękitny patrol", "Tango", "Wizyta starszej pani", "Dziady", "Kataki, czyli wróg", "Skowronek", "Kwiaty łódz­kie", "Bereziacy"; gościnnie reżyserował też w t. ope­rowych, np. "Aidę". Był autorem widowisk plenero­wych, np. "Idąc tysiącleciem", "Dni, które wstrząsnęły światem". Od 1953 był wykładowcą PWST w Łodzi, wiele lat dziekanem studium dla reżyserów t. nie­zawodowych, od 1969 dziekanem Wydz. Aktor­skiego PWSFTViT. Faworyzowany przez władze, odszedł z teatru i szkoły w atmosferze skandalu. Pisano o nim, że "doskonale umie organizować i operować tłumem, który jest żywy i barwny", "ma skłonności do szerokiej rozbudowy inscenizacyjnej, do wplatania własnych pomysłów w materię sztuki" (J. Morawska). Występował też w filmach. Bibl.: Almanach 1972/73; Kaszyński: Teatr łódz.; Mrozińska: Szkoła; Sto lat stałej sceny polskiej w Łodzi 1888- 1988, Łódź 1993; Świtała; T. Polski Wrocław 1945-65; Express Ilustr. 1962 nr 17 (il); Express Pozn. 1956 nr 70 (rys.); Gaz. Pozn. 1957 nr 53 (J. Morawska); Głos Rob. 1958 nr 227; Odgłosy 1967 nr 51-52; Trybuna Ludu 1971 nr 38; Akta, ZASP; Programy, IS PAN. Film.: 1962 - Drugi brzeg (f.), Komedianty (f.); 1963 Ostatni kurs (f.); 1964 - Panienka z okienka (f.), Spotkanie ze szpiegiem (f.); 1965 - Popioły (f.); 1966 - Don Gabriel (f.), Lekarstwo na miłość (f.); 1967 - Bicz boży (f.), Kochajmy syrenki (f.); 1969 - Przygoda z piosenką (f.); 1970 - Album polski (f.), Ostatni świadek (f.), Raj na ziemi (f.); 1971 - Pierścień księżnej Anny (f.); 1972 - 150 na godzinę (f.); Fragm. kroniki film. z 1967, Arch. WFD; Materiały - Archiwum TV War­szawa. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994