Osoby

NIEWINOWSKI Bogdan (15 VIII 1923 Łódź—3 III 1996 Warszawa), aktor. Był synem Eugeniusza N. i Ireny z Końkowskich; mężem aktorek: najpierw Jadwigi Anny Swirtun (1928—2014; ślub 31 XII 1951 w Warszawie, rozwód 19 XI 1965), potem Aliny Izabelli Bartoszewicz-Hrebnickiej z Krawczyków (1930—2016; ślub 8 X 1974 w Warszawie). Podczas II wojny świat. był Żołnierzem AK (pseud. Dan), walczył w powstaniu warsz. (VI obwód Praga), nast. wstąpił jako ochotnik do Wojska Polskiego. Pod Sielcami, w grudniu 1944, wystawił Jasełka żołnierskie w 1 Brygadzie Moździerzy. Brał udział w walkach o Wał Pomorski, Szczecin i Berlin. W 1946—49 studiował na Wydz. Aktorskim warsz. PWST z siedzibą w Łodzi, występował w przedstawieniach T. Wojska Pol. i jego drugiej sceny, T. Powszechnego
TUR, np. jako Arlekin (Fircyk w zalotach),
Omnimor (Igraszki z diabłem), Pan Kocio (Bankiet). Działał w studenckim ruchu kulturalnym, był czł. zespołu łódz. T. Akademickiego „Gęsie Pióro” (1947—49).
Po uzyskaniu dyplomu, od sez. 1949/50 do 31 XII 1954 grał w T. Współczesnym w Warszawie, m.in.: Gefreitera (Niemcy), Fabiana i Błazna (Wieczór Trzech Króli), Niła (Mieszczanie), Redaktora Juraszka(Domek z kart), a wg J. Kotta sprawił „przyjemną niespodziankę w roli studenta Kotowskiego” (Pensja pani Latter). Występował gośc. na innych scenach, np. w sez. 1951/52 w T. im. Węgierki w Białymstoku jako Andre Martin (Pociąg do
Marsylii), w 1952/53 w t. warsz.: w Kramiku z kukiełkami w Kukłowym T. Młodego Widza „Baj” oraz w T. Satyryków, w 1954/55 w T. Dramatycznym Domu Wojska Pol., Wg Kotta, „zagrał prawdziwie i świetnie” Bogdana (Rok 1944), a w T. Nowej Warszawy Josełgo (Karabiny matki Carrar). W grudniu 1954 wystąpił w jedynym programie kabaretu Iluzjon w kawiarni Nowy Świat, w 1955 tamże
W kabarecie Syrenka, gdzie wylansował franc. przebój Dzień jak co dzień. Był Chochołem w Weselu, inaug. 22 VII 1955 działalność T. Domu Wojska Pol. w Pałacu
Kultury i Nauki. W sez. 1955/56 grał Tomasza Zana (Ballady i romanse) oraz Deesona (Eskapada) w T. Młodej Warszawy, w 1956/57 Jima (Jim iJill) w T. Estrada (Od stycznia 1957 pn. Komedia) i Jimmyłego Dugana (Proces Mary Dugan) w T. Sensacji, gdzie w sez. 1957/58 wystąpił też jako Rene (Samobójstwo doskonałe). W sez. 1958/59 współpracował ze Stołeczną Estrada, w 1959/60 Estradą Domu Wojska Pol. „Miniatury”. W 1960 wrócił do zespołu T. Komedii i pozostał w nim przez 30 lat.
W 1983 obchodził jubileusz35-lecia pracy artystycznej. Wśród innych ról N. należy wymienić takie, jak: Armand (Łowcy głów, 1961), Kamil Sevigne' (Idiotka, 1961), Psychiatra (Adela istressy, 1964), Ludwik XI (Król włóczęgów, 1966), Adolf (Jadzia wdowa, 1967), Lescaut (Historia Manon Lescaut i kawalera des Grieux, 1968),
Reginald (Przed ślubem, 1972), Nieśmiałowski (Klub kawalerów, 1975), Tobiasz (Gwałtu, co się dzieje, 1978), profesor (Fachowcy, 1981), Arcybiskup (Pierścień i róża,1982), Orgon (Dożywocie, 1983). W sez. 1990/91, po przekształceniu Komedii w T. Północny, zagrał tu gośc.
Grzegorza Wasilewicza (Oskarżony Dymitr Karamazow). Brał udział w kilku spektaklach Teatru TV, np. w roli Krawca (Mieszczanin szlachcicem, 1969). W 1950—96 grał kilkadziesiąt ról i epizodów w filmach, m.in. główna W Sprawie do załatwienia (1953). W latach 50. pracował
jako lektor Pol. Kroniki Film., zdobył popularność jako solista Orkiestry Tanecznej Pol. Radia (np. Karuzela, Zakochałem się niechcący, Akacje).
Bibl.: Almanach 1995/96; Kalejdoskop estradowy; Kott: Jak wam się podoba s. 268, 276; Michalski: Piosenka (il.); Mrozińska: Szkoła (il.); Mrozińska: Trzy sezony; Sempoliński: Druga połowa; T. Dramatyczny w Warszawie (il.); T. Współczesny w Warszawie; W kręgu Baja; Warsz. szkoła teatr.; Gaz. Wyb. 1996 nr 56, 57, 58, 64 (il.), 2001 nr 183 (il.); Pam. Teatr. 1963 z. 1—4 s. 67, 1972 z. 2 s. 215; Teatr 1996 nr 4; Programy,IS PAN; Akta (fot.), ZASP; Akty ślubów: nr I/4283/1951, nr 11/1348/1974, Arch. USC Warszawa; Almanach 1944—59; www.filmpolskipl; www.l944.pl
Ikon.: Fot. — Bibl. Nar., IS PAN, ITWarszawa, NAC. Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910-2000 t.III. Wydawca: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Warszawa 2016