Osoby

TRZYWDAR-RAKOWSKI Gwido (12 września 1889^[1] Szczucin – 2 czerwca 1962 Gdynia),

aktor, reżyser, kierownik artystyczny.

Był synem Jana i Anny Trzywdar^[2]. Po ukończeniu gimnazjum rozpoczął studia na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, które jednak po dwu latach przerwał, by uczyć się aktorstwa pod kierunkiem Stanisława Stanisławskiego. 9 marca 1912 debiutował w Teatrze im. Słowackiego w roli Fryderyka Wilhelma (Rok 1812) i występował tam do 1914. Uczestniczył w I wojnie światowej. W 1919 wrócił do teatru i w sezonie 1919/20 występował w Teatrze Polskim w Poznaniu, w 1920/21 w Teatrze Dramatycznym w Warszawie, w 1921/22 w Teatrze im. Bogusławskiego w Warszawie, w 1922/23 w Grodnie, w 1923/24 w Teatrze im. Fredry w Warszawie, w 1924/25 w warszawskim Teatrze Popularnym, 1925/26 w Łucku (w teatrze tym pracował także jako reżyser), w 1927–29 w warszawskim Teatrze Polskim, w 1929–32 w Teatrze Narodowym. W 1932–33 był radcą w biurze prasowym Prezydium Rady Ministrów, w 1933–35 wizytatorem polskich zespołów teatralnych we Francji, w 1935–37 kierownikiem artystycznym Teatru Domu Żołnierza w Warszawie, w 1937–39 kierownikiem Teatru Marynarki Wojennej w Gdyni. Okres okupacji spędził w Warszawie. Po powstaniu warszawskim został zesłany do obozu w Buchenwaldzie. Ponownie zaczął występować w sezonie 1945/46 w Gdyni, potem grał w Wejherowie i Słupsku (sez. 1946/47), w Teatrze Powszechnym w Łodzi (1947–49), w Białymstoku (1949–51) i w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1951–62).

4 kwietnia 1959 obchodził jubileusz pięćdziesięciolecia pracy artystycznej; z tej okazji w programie jubileuszowym (Teatr Wybrzeże, Kordian 1959) określono go jako „aktora charakterystycznego, realistę z dawnej szkoły krakowskiej, artystę o bogatej skali, od tonów ciepłych, dobrotliwych i komediowych, po szlachetny patos ulubionych ról klasycznego repertuaru”. Zajmował się także pracą publicystyczną i literacką, napisał m.in. dramaty historyczne Hołd Pruski i Poselstwo w Wilanowie, a w dodatku do „Dziennika Bałtyckiego” – „Rejsy” ogłosił cykl artykułów pt. Ze wspomnień (1953). Najbardziej znane role: Albin (Śluby panieńskie), Ilin (Wampiry), Sforka (Horsztyński), Grzegorz (Kordian), Rejent (Zemsta), Mąż (Ich czworo), Ojciec (Dwa teatry), Kaleb (Świerszcz za kominem), Major (Damy i huzary).

Bibliografia

Almanach 1961/62; Kaszyński: Teatr łódz.; Lorentowicz: T. Polski; Misiorny: Teatry Ziem Zachodnich; Szczepkowska: 20 lat t. na Wybrzeżu; Teatr 1962 nr 18; Akta SPATiF nr 998; Biuletyn Informacyjny SPATiF 1962 nr 31; List żony Ireny Trzywdar-Rakowskiej z dn. 8 V 1963, IS PAN; Programy, IS PAN.

Ikonografia

Fot. – IS PAN.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN, Warszawa 1973
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów stosowanych w źródłowej publikacji