Osoby

ROTTER Amelia Zofia, 1° v. Reklewska, 2° v. Jarnińska, 3° v. Myszkiewicz (16 lutego 1879 Warszawa – 14 września 1942 Warszawa),

aktorka.

Była córką Jana Rottera i Olimpii z Krochmalskich, siostrą Stanisławy Rotter, żoną Stanisława Jarnińskiego, potem Mieczysława Myszkiewicza. Uczyła się u Jana Tatarkiewicza. W lecie 1894 występowała w Częstochowie w zespole Józefa Cybulskiego, w 1895 w Busku i Kielcach w zespole Karola Kremskiego i w Pułtusku w zespole Feliksa Ratajewicza, w 1896 i 1898 w warszawskim teatrze ogródkowym Wodewil, w sezonie 1898/99 w warszawskim teatrze Odeon, a w lecie 1899 i 1900 znów w warszawskim teatrze ogródkowym Wodewil. Niektóre wiadomości z tego okresu nie są pewne, mogą też dotyczyć jej siostry – Stanisławy Rotter. W 1900–15 występowała stale we Lwowie w Teatrze Miej­skim, a w 1911–13 także w Teatrze Ludowym. W tym cza­sie była już zamężna i używała nazwiska Rotter-Reklewska, a częściej formy Rotterowa. Z zespołem lwowskim była na występach w Wiedniu (1910) i Paryżu (1913). W 1915–17 występowała w Teatrze Polskim w Warszawie. 27 lipca 1916 wyszła za aktora Stanisława Jarnińskiego (odtąd często nazwisko jej podawano w formie Rotter-Jarnińska), a po jego śmierci za aktora Mieczysła­wa Myszkiewicza, ale jego nazwiska nigdy nie uży­wała. W 1917–21 występowała w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie. Powróciła następnie na stałe do War­szawy i w 1922–34 występowała w Teatrach Miejskich, a 1934–39 na scenach TKKT. W 1934 grała dorywczo w Teatrze Kameralnym. Występowała w kilkunastu fil­mach, m.in. Pomszczona krzywda, Romans panny Opolskiej.

Wg Franciszka Pajączkowskiego, „postać miała okazałą, szla­chetne rysy twarzy, głos silny i ruchy swobodne, dykcję wyraźną, duży temperament”. Początkowo grywała subretki i amantki, jak np. rola tytułowa w Małce Szwarcenkopf. Znaczna tusza spowodowała jednak, że wkrótce przejęła role matek i charakterystyczne. Wg Jana Czem­pińskiego, gra jej była „pełna wdzięku, humoru i dy­stynkcji”. Wyróżniała się doskonałą dykcją. Ważniejsze role: Pawłowa (Marcowy kawaler), Janina (Czerwona toga), Bona (Barbara Radziwiłłówna Alojzego Felińskiego), Królowa (Hamlet), Młynarka (Zaczarowane koło), Pal­las (Noc listopadowa), Gospodyni (Wesele), Podstolina (Zemsta), Żegocina (Pan Damazy).

Bibliografia

Almanach, Lwów 1911 (il.); Czempiński: Teatry w War­szawie (il.); Lorentowicz: T. Polski; Łoza: Czy wiesz II; Pajączkowski: Teatr lwow. (il.); Kur. warsz. 1894 nr 212; Afisze, IS PAN; Dziennik ról A. R., IS PAN.

Ikonografia

Fot. pryw. i w rolach – Arch. m. Krakowa i woj. krak., IS PAN, MTWarszawa.

Filmografia

1932 – Księżna Łowicka; 1934 – Młody las; 1935 – Manewry miłosne; 1936 – Jego wielka miłość, Straszny dwór.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN, Warszawa 1973. Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów stosowanych w źródłowej publikacji.