Osoby

GRUSZECKI Witold (10 listopada 1922 Lwów – 15 marca 1995 Kraków),

aktor. 

Był synem Jana Gruszeckiego i Zofii z domu Mróz; mężem Zofii (ślub 18 czerwca 1969). Kształcił się w klasie skrzypiec Konserwatorium Polskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie (1935–39). Po wybuchu II wojny światowej, studiował na Politechnice Lwowskiej (1940–41), a w latach okupacji niemieckiej uczęszczał na prywatne lekcje śpiewu u Heleny Oleskiej. Po wznowieniu działalności Polskiego Teatru Dramatycznego, w sezonie 1944/45 był słuchaczem działającego przy nim studia aktorskiego pod kierownictwem Aleksandra Bardiniego. Z zespołem lwowskim przybył w 1945 do Katowic, a od sezonu 1946/47 do końca 1953 śpiewał w chórze Opery Śląskiej w Bytomiu. 

Od początku 1954 do końca sezonu 1962/63 grał w Teatrze Ziemi Rzeszowskiej w Rzeszowie (od końca 1957 Teatr im. Siemaszkowej) wiele ról, m.in.: Tezeusza (Sen nocy letniej, 1956), Olszewskiego (Lekkomyślna siostra), Pustelnika (Balladyna) – 1957; Ciekockiego (Uciekła mi przepióreczka, 1958), Andrzeja Bołkońskiego (Wojna i pokój, 1959), Michała (Pierwszy dzień wolności, 1960), Orsina (Wieczór Trzech Króli, 1961), Don Alvara (Alkad z Zalamei), Wacława (Mąż i żona, 1962), Jazona (Medea), Sebastiana (Burza Szekspira, 1963). W 1958 zdał w Warszawie eksternistyczny egzamin aktorski (1958). W sezonie 1963/64 z zespołem Teatru Rozmaitości Państwowego Przedsiębiorstwa Imprez Estradowych w Poznaniu występował w wielu miejscowościach województwa poznańskiego, łódzkiego, zielonogórskiego, lubelskiego i rzeszowskiego, jako Sandro (Miłość aktorów). 

W sezonach 1964/65–1966/67 grał w Teatrze Rozmaitości w Krakowie takie role, jak: Merkucjo (Romeo i Julia), Proctor (Czarownice z Salem), Fred (Kiss me, Kate!). W sezonach 1967/68 i 1968/69 był w zespole Teatru Ludowego w Nowej Hucie,  a w 1970/71 Teatru Śląskiego w Katowicach, gdzie wystąpił w rolach Ryszarda (Wszystko w ogrodzie) i Gremia (Poskromienie złośnicy). Po powrocie do Krakowa, w sezonach 1971/72–1975/76 grał znów w Teatrze Rozmaitości (od 1973 pod nazwą Bagatela), np. Croftsa (Profesja pani Warren, 1971), Lorda Lortona (Wachlarz lady Windermere, 1972), w 1976/77 w Teatrze im. Słowackiego rolę Hakona (Niewolnik Kark), w 1977/78 w Teatrze im. Solskiego w Tarnowie, w 1978/79–1984/85 znów w krakowskiej Bagateli, m.in. Antonia (Burza Szekspira, 1982), Don Diega Tenoria (Zwodziciel z Sewilli, 1985), zaś gościnnie na scenie rzeszowskiej Sekretarza Malawskiego (Egzamin, 1979). 

W sezonach 1985/86–1987/88 należał do zespołu Teatru Satyry Maszkaron w Krakowie; zagrał Poetę (Śmierć na gruszy) i Kozodojewa (Płaszcz), od sezonu 1988/89 do 15 maja 1990 był ponownie w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie i z tym zespołem wyjeżdżał do Lwowa. Od 1 czerwca 1990 do końca sezonu 1992/93 grał znów, z przerwami, w krakowskim Maszkaronie, np. Perlimpina (Miłość Don Perlimpina do Belisy, 1990). 

Bibliografia

Almanach 1994/95; Linert: T. Śląski 1949–92; Para: Salony i kulisy; 50 lat T. Ludowego w Nowej Hucie 1955–2005; Poskuta-Włodek; T. im. Siemaszkowej 1944–94; Dz. Pol. 1995 nr 67; Echo Krakowa 1989 nr 20; Pam. Teatr. 1997 z. 1–4 s. 125, 719 (tu błędnie Gruszewski); Teatr 1995 nr 6; Akta, T. Bagatela Kraków, ZASP (fot.); Programy (m.in. „Wszystko dla człowieka”, T. Bagatela Kraków, 13 II 1981; sylwetka G.; il.), IS PAN; Almanach 1944–59. 

Ikonografia

J. Sienkiewicz: G. jako Andrzej Bołkoński (Wojna i pokój), rys., repr. Nowiny Rzesz. 1960 nr 7; Fot. – Bibl. Nar., IS PAN, ITWarszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.